Zeeuwse boluscake met een Spaans-Portugees tintje (met recept)

Wat is een Zeeuwse bolus?

Voor de niet Zeeuwen onder u of wanneer u nog nooit in Zeeland op vakantie bent geweest, is het wel handig om eerst even te vertellen wat een Zeeuwse bolus eigenlijk is. Dit zoete, gesuikerde broodje wordt gebakken van luxe wit brooddeeg dat tot een streng wordt gerold en daarna door donkere of lichtere bruine basterdsuiker wordt gehaald. Vervolgens worden de bolusstrengen opgerold in een soort spiraalvorm en kort maar heet gebakken. De kleur van het suikermengsel bepaalt grotendeels de uiteindelijke kleur van de bolus. Elke bakker heeft zijn eigen recept, waarbij vooral het suikermengsel (soms met kaneel als toevoeging) verschilt per streek en bakker. Een bolus wordt vaak bij de koffie geserveerd, waarbij de (vlakkere) onderzijde meestal met wat boter besmeerd wordt.

Oorsprong niet in Zeeland

De Zeeuwse bolus vindt zijn oorsprong in Spanje en Portugal. Het was een joodse delicatesse die door Sefardische joden werd meegenomen toen zij het katholieke Spanje en Portugal aan het einde van de 16e eeuw verruilden voor het tolerantere noordwesten van Europa. In Zeeland werd de bolus voor het eerst gebakken in Middelburg in de eerste helft van de 17e eeuw door Sefardische bakkers. Zij brachten hun eigen eetcultuur en spijsvoorschriften mee, maar moesten zich ook aanpassen aan de heersende eetgewoonten. Sindsdien is het een Zeeuwse specialiteit en zijn er talloze varianten op gemaakt.

Ook in de naam zien we de joodse en Spaanse oorsprong terug. De naam bolus of boles in het meervoud is afgeleid van bole, dat weer is afgeleid van het Spaanse bollo dat 'fijn broodje' betekent. Het kan ook afgeleid zijn van bola, dat in de taal van de Sefardisch-joodse emigranten, het Ladino, 'bal' of 'bol' betekent en dat teruggaat op het Latijnse 'bolus' (worp of winst). Het Jiddische bole betekent ‘fijn gebak’. Waarschijnlijk is de naam via Portugese joden in Amsterdam beland.

Recept voor boluscake

Sinds die eerste bolus in de 17e eeuw zijn er talloze varianten gemaakt op de Zeeuwse bolus, waaronder ‘mijn’ boluscake.

Ingrediënten boluscake:

• 195 gram bruine basterdsuiker
• 5 gram + 2 gram kaneel
• 200 gram boter op kamertemperatuur
• 150 gram suiker
• 200 gram zelfrijzend bakmeel
• 4 eieren

1. Meng de bruine basterdsuiker met 5 gram kaneel, dit is de bolussuiker. Deze bolussuiker wordt gebruikt aan de zijkanten van de cake en in het midden.
2. Verwarm de oven voor op 160 graden.
3. Vet een cakeblik (ca. 30 cm) helemaal in met boter. Neem de helft van de bolussuiker en verdeel deze over de wanden van het cakeblik. Gebruik je bakpapier in het cakeblik? Smeer dan het bakpapier in met boter, zodat de suiker goed blijft plakken.
4. Vet een cakeblik (ca. 30 cm) helemaal in met boter. Neem de helft van de bolussuiker en verdeel deze over de wanden van het cakeblik. Gebruik je bakpapier in het cakeblik? Smeer dan het bakpapier in met boter, zodat de suiker goed blijft plakken.
5. Voeg daarna zo’n 2 gram kaneel en het zelfrijzend bakmeel toe. Meng totdat er een egaal cakebeslag ontstaat.
6. Doe de helft van het cakebeslag in het cakeblik. Verdeel hier de helft van de bolussuiker die over is overheen. Verdeel hier de rest van het cakebeslag over en sluit af met de resterende bolussuiker.
7. Zet daarna in de oven voor ongeveer 45 minuten tot een uur. Dit is afhankelijk van je oven.
8. Als de suiker bovenop te hard gaat branden (verbrand) leg er dan een vel aluminiumfolie overheen. Dit zorgt ervoor dat de bovenkant niet zwart wordt, maar de cake wel gaar.

Bekijk reizen naar Spanje

Bekijk reizen naar Portugal