Romaanse kerkjes in Spanje
Tijdens al deze jaren dat ik door Spanje reis, zowel als reisleider als privé, mag ik genieten van de geweldige rijkdom aan kunst, cultuur en natuur die dit land te bieden heeft. Gasten vragen mij vaak: ‘Qurina, welke streek, stad, kathedraal of kerk vind jij nu het mooist?’ En heel eerlijk, dat kan ik niet met zekerheid zeggen. Er zijn zoveel plekken in dit mooie land, die mijn hart sneller laten kloppen, waar ik blij van word.
Maar natuurlijk heb ik mijn voorkeuren: hou ik meer van industrie en koopmanssteden dan van koningssteden, ben ik meer gecharmeerd van klein dan melomaan groot. Een ding weet ik zeker, dat binnen de bouwkunst uit vervlogen jaren ik meer geroerd word door romaans dan door gotiek, renaissance of barok. In het noorden van Spanje is er zoveel romaanse bouwkunst te zien. Het is robuust, ingetogen, heeft een schijnbare eenvoud en vooral, het heeft een menselijke maat. Een bouwstijl die veel navolging heeft gevonden in Noord-Spanje tijdens de bouwwoede met de opkomst van de perlgrimstochten en de overwining van een toch spannende eeuwwisseling, want ook toen al dachten ze dat dat het einde van de wereld zou betekenen. Gelukkig viel dat mee.
De kerkjes van mijn vader
De liefde voor romaanse bouwkunst is er bij mij met de paplepel ingegoten door mijn vader, een man met een onstuitbare stroom interesses, hobby's en liefde voor het leven. Hij zong, schilderde, schreef poëzie en bouwde op schaalmodel de hele VOC-vloot na. Een van zijn laatste passies was het nabouwen van romaanse kerkjes uit Spanje op schaal. Het was niet alleen de lust van het modelbouwen, er gingen hele studies aan vooraf. De kerkjes werden bezocht en daarna gebouwd.
Toen ik 25 jaar geleden in Barcelona kwam wonen had mijn vader daar al snel vrede mee. Zeker vanwege het feit dat in de straat waar ik woonde een modelbouwzaak zat die bouwdozen verkocht van Spaanse romaanse kerkjes. We bezochten samen het MNAC, het Museo Nacional de Arte de Catalunya in Barcelona. Een museum met een van de mooiste collecties romaanse kunst van de wereld. Jarenlang ben ik zijn leverancier geweest van ‘kerkjes’. Ik hoefde niet thuis te komen zonder bouwdoos.
Deze passie was in mijn ogen een weergaloos gepriegel, om zenuwachtig van te worden. Maar toen ik tijdens mijn reizen in het echt kennis mocht maken met deze mooie kerkjes was het een moment van herkenning: ontroerend. Alsof je een verloren gewaande vriend opnieuw ontmoet. Herkenning en vreugde en dan het plezier om mijn vader te vertellen dat ik er was geweest, staand bij zijn modellen en voor de enorme rij boeken over romaanse kerkjes in Spanje die erbij werden gepakt. Boeken die nu in mijn kast prijken.
Gedicht van mijn vader
Romaans
In eenvoud gebouwd
een kapel of een kerkje,met of zonder toren
Altijd open
een schuilplaats
waar men even kon verblijven
zitten, knielen
dankbaar of verdrietig zijn .
Niet nader te omschrijven,
Langs pelgrimsroutes
Of zomaar ergens in het landschap
Bij een hofstee:
In pais en vree....
Adriaan Dijkstra
Drie romaanse schoonheden
Tijdens onze SRC-reizen naar Santiago de Compostela bezoeken we vele kerken, kloosters en kathedralen. Een daarvan is een klein veldkerkje gebouwd in 1170 in opdracht van de Tempeliers. De Santa Maria de Eunate is een juweeltje: een achthoekig kerkje met een kloostergang buitenom.
Ook een parel is de Sant Climent de Taull in de Catalaanse Pyreneeën, uit 1123. Van binnen was dit mooie kerkje vrijwel geheel met fresco’s gesierd. De meeste van deze fresco’s, en ook de Cristo Pantocrator uit de apsis, zijn nu te bewonderen in het MNAC Barcelona. Al kunt u tegenwoordig ook genieten van een mooie lichtprojectie in de San Climent, waarbij de oude glorie toch weer te zien is.
Een van de oudste schatten van romaanse of eigenlijk preromaans bouwwerken staat vlak bij Oviedo in Asturië. Deze mooie plek bezoeken we met de reis Asturië en Cantabrië. La Santa Maria del Naranco, gebouwd in 842 als Aula Regia bij het paleiscomplex van Ramiro I werd pas later in de 12e eeuw een kerk. Al deze drie schoonheden staan wat mij betreft volkomen terecht op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Reizen naar Spanje
Wilt u ook de prachtige romaanse kerkjes bewonderen? Ga mee op reis naar Santiago de Compostela of naar het groene Asturië en Cantabrië. Laat u inspireren door onze reizen naar Noord-Spanje.
Volg ons