Moderne kunst in Italië
De meeste cultuurliefhebbers denken bij een bezoek aan de bekende Italiaanse steden zoals Venetië, Florence of Rome niet direct aan hedendaagse kunst. Iedereen weet: in Venetië waan je je in de middeleeuwen, in Florence loop je door de renaissance, in Rome stap je terug in de tijd van de Romeinen of van de barok. Toch valt er in veel Italiaanse steden, als je net iets verder kijkt dan je culturele neus lang is, wel het een en ander aan hedendaagse pareltjes te ontdekken.
Kunstland Italië
In Venetië wordt het u makkelijk gemaakt om de hedendaagse kunt van Italië, daar vindt ieder jaar van mei tot en met november een van de belangrijkste exposities ter wereld op het gebied van hedendaagse kunst plaats. In het oneven jaar de klassieke Biennale d’Arte, in het even jaar de Biennale d’Architettura. Die laatste werd trouwens in 2014 onder leiding van ‘onze’ Rem Koolhaas georganiseerd. Behalve in de twee hoofdvenues, de Giardini en het Arsenale, zijn er ook op andere plekken in de stad interessante tentoonstellingen en evenementen te vinden, waar je als niet-Biënnaleganger vaak zomaar tegenaan loopt.
Dit jaar is een van de opvallendste kunstwerken langs het Canal Grande te vinden: twee gigantische handen die vanuit het water omhoog komen en het 14e-eeuwse Palazzo Ca’ Sagredo aanraken. De handen zijn een sculptuur, getiteld Support, van de Italiaan Lorenzo Quinn. Je kunt het werk op verschillende manieren interpreteren. Proberen de handen het gebouw te ondersteunen, zodat het niet in het water zakt? Of proberen de handen het Palazzo juist in het water te trekken? De kunstenaar wil ons met dit werk op deze plek bewust maken van de steeds sneller stijgende zeespiegel, een direct gevaar voor Venetië, maar hij wil ons vooral ook waarschuwen voor het achterliggende gevaar van de opwarming van de aarde. Voor het beste uitzicht op de sculptuur kun je het beste het water op gaan. Iedere vaporetto die over het Canal Grande vaart, komt er langs.
De metrostations van Napels
Een stad waar je het misschien niet zo snel zou verwachten, maar waar de laatste jaren een uniek museum voor hedendaagse kunst en architectuur is ontstaan, is de hoofdstad van het zuiden van Italië: Napels. Je moet er ondergronds voor gaan. En dan bedoel ik niet het bekende Napoli Sotterranea, de stad uit de Romeinse tijd waar je in het huidige centrum naar kunt afdalen, ik heb het over metrostations die ondergronds blinken als juweeltjes. De metro in Napels bestaat al sinds begin jaren ’90, maar vanaf 2001 is er een heel scala aan internationale gerenommeerde kunstenaars en architecten uitgenodigd om haltes van lijn 1 en lijn 6 van een nieuw jasje te voorzien. Het resultaat is verrassend te noemen. Misschien juist wel omdat je het niet verwacht in een stad die vaak met verval en vuilnis wordt geassocieerd. De leiding van het project was trouwens in handen van een Italiaanse kunstcriticus die, niet toevallig, ooit directeur van de Biënnale van Venetië was!
Het ene station is nog indrukwekkender dan het andere. Neem metrostation Universitá, waar je omringt wordt door het kleurrijke werk van de trendy (en in New York gebaseerde) ontwerper Karim Rashid. Zou het toeval zijn dat zijn werk juist dit station versiert? Hij studeerde namelijk ooit een tijdje aan de universiteit van Napels onder de Italiaanse architect en ontwerper Ettore Sottsass, oprichter van de Memphis groep. Of neem Toledo, ontworpen door de Spaanse (!) architect Oscar Tusques Blanca rond het thema water en licht en voorzien van meerdere kunstwerken, waaronder die van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar William Kentridge. Of bezoek de haltes Dante, Museo of Mater Dei en bekijk werk van de Amerikaan Sol LeWitt, van de Iraniër Sharin Neshat of van de Italiaanse architect Alessandro Mendini, in Nederland bekend van zijn ontwerp van het Groninger Museum. Om er maar een paar te noemen…
Waar elders kun je zo veel permanente hedendaagse kunst van eerste klas kunstenaars voor de prijs van slechts één metrokaartje bewonderen?
Volg ons