Fideuá – Valenciaanse pasta (met recept)

De oorsprong van fideuá

Fideuá is niet zo’n heel erg oud gerecht, waarschijnlijk ontstaan in de jaren dertig van de vorige eeuw als een gastronomisch ongelukje. Verschillende verhalen beschrijven deze oorsprong. Ik vertel u de twee meest bekende.

Het gebeurde op een van de vele vissersboten van de vloot van Gandiá. De kapitein van een van de schepen, Zábalo, stond bekend om z’n vreetzucht. Altijd wanneer er op het schip arroz a banda werd geserveerd liet Zábalo (hij was gek op rijst) niets over voor de rest van zijn bemanning. De kok van het schip kende de voorliefde van zijn kapitein voor rijst en besloot op een goeie dag hetzelfde gerecht te maken met dezelfde ingrediënten, maar de rijst te vervangen door pasta (fideos, een soort spaghetti in kleine stukjes). In de hoop dat de kapitein dan minder zou eten en er meer over zou blijven voor de rest van de bemanning. U voelt hem al aankomen: Zábalo was verrukt over het nieuwe recept en wederom had de bemanning het nakijken.

Of was fideuá toch zo ontstaan?

Ook dit verhaal speelt zich af op een vissersboot, genaamd Santa Isabel, dat deel uitmaakte van de vloot van Gandiá. De sleepvissers vertrokken ’s morgens vroeg om 4 uur en keerden terug naar de haven Gandiá in de namiddag. Na een lange dag op zee en het zware werk wou de scheepskok de bemanning fêteren op een geweldige paella de marisco. Hij zocht de mooiste gamba’s uit en een mooie zeeduivel voor een prachtige visfond en begon met de sofrito (gesnipperde ui, rode paprika, knoflook en geraspte tomaat). Toen hij de rijst wou toevoegen kwam hij er tot zijn grote schrik achter dat er geen rijstkorrel aan boord was. Wat er wel was, was fideo en uit nood geboren besloot hij om dat dan maar toe te voegen in plaats van de rijst. Fideuá was geboren en men vond het heerlijk!

Beter bekend bij mijn familie en vrienden als “haartjes”

Mijn lieve vriendin Elena, de eerste echte vriendin die ik kreeg toen ik net in Spanje woonde en nog steeds mijn grote steun en toeverlaat, maakte mij bekend met de Spaanse taal, gebruiken, gewoontes en eten. Oh, wat heb ik veel hilarische fouten gemaakt! Maar daarover een andere keer meer. Zij was de eerste die voor mij fideuá bereidde en ik vond het heerlijk. Over haar schouder meekijkend kwam ik al snel tot de conclusie dat dit gerecht, ook voor mij als nieuwkomer in de Spaanse keuken, een optie was. Fideuá is snel, makkelijk en lukt bijna altijd. Precies het soort gerecht dat ik nodig had om goede sier te maken als mijn trouwe vriendinnen uit Nederland hier op bezoek kwamen of als ik naar Nederland ging.

Al snel werd het een topic: Q (zoals mijn vrienden en familie mij sinds jaar en dag kennen) komt dus haartjes!!, zoals fideuá werd gedoopt. Waarom haartjes? Zoals u kunt zien op de foto hieronder, gaan de fideos, als het gerecht uit de oven komt en het is gelukt, rechtop staan. Fideuá zal bij een bezoek nooit op onze tafel ontbreken en is ook een gegarandeerd succes met kinderen.

Ik maak fideuá zonder vis of schaaldieren, maar alles kan! Het onderstaande recept is met pijlinktvisjes, maar het kan ook met gamba’s, zeeduivel en mosselen. Ook hier, net als bij paella, is de visfond belangrijk, misschien wel het allerbelangrijkste. Net als een goeie klodder allioli. Allioli, letterlijk vertaald knoflook en olie, is een andere tak van sport. Het is mij nog nooit gelukt om allioli te maken, ik heb hier gewoon geen geduld voor en dat is wat je moet hebben. Gelukkig verkopen ze, en tegenwoordig ook in Nederland, handige potjes met allioli.

Recept voor fideuá

Ingrediënten (voor 4 personen)

• 500 gram fideos nummer 2 (wat in Nederland min of meer overeen komt met roerbakmie)
• 1 liter visfond of anders visbouillonblokjes
• 4 á 5 pijlinktvisjes (niet noodzakelijk)
• 5 Spaanse pepertjes
• 3 tenen knoflook
• olijfolie

1. Neem een paellapan die ook in de oven kan.
2. Begin met de olijfolie te verhitten, zoveel dat de bodem van de pan bedekt is.
3. Voeg daaraan toe de knoflook in plakjes gesneden en de Spaanse pepertjes, laat het een 10 minuten in de hete olie garen, vis vervolgens de knoflook en de pepertjes uit de olie, op deze manier is de olie op smaak gebracht en licht pikant en heeft u later niet het probleem dat er in het gerecht nog ineens een scherpe peper langskomt.
4. In de olie voegt u de pijlinktvisjes toe, die voor die tijd zijn schoongemaakt en in stukken zijn gesneden, als ze gaar zijn haal ze dan weer uit de pan en bewaar ze.
5. Voeg de fideos toe aan de olie en bak de fideos aan als het ware. zodat ze iets gaan kleuren, zorg dat ze niet verbranden dus een beetje omscheppen met een houten spatel is aan te raden, hou hierbij het vuur hoog zodat de fideos niet de kans krijgen om de olie te absorberen.
6. Voeg de visfond toe, zoveel zodat de fideos volkomen onder de visfond en of bouillon zitten, draai het vuur lager. Desgewenst nog wat visfond toevoegen als het te droog wordt, de fideos moeten namelijk wel garen.
7. Voeg daarna de pijlinktvis weer toe en zet de pan in de oven voorverwarmd op 250 graden.
8. Na een minuut of 5 á 10 staan de “haartjes” overeind en is de fideuá klaar.
9. Gelijk serveren met allioli naar wens en een lekkere frisse salade.

Bekijk reizen naar Spanje