Insidertips Venetië: 5 tips van onze reisleider

Tip 1. De 5 mooiste uitzichten over Venetië

Kerken die weerspiegelen in het water van de lagune, façades van paleizen die weerkaatsen in het Canal Grande en zwart gelakte gondels die dobberen aan de kade: de gezichten van Venetië zijn beroemd. Canaletto liet zich inspireren door deze vedute en de schrijver Turner door de ochtendmist die, als hij opgetrokken is, La Serenissima weer laat stralen! Genieten van een uitzicht over Venetië is dus een must. Dit zijn mijn favorieten:

Het Fondaco dei Tedeschi is een luxueus shoppingcenter in hartje Venetië. In het historische 16e-eeuwse gebouw heeft de Nederlandse architect Rem Koolhaas een modern warenhuis gecreëerd. Ook als u geen winkelliefhebber bent dan is een bezoekje aan het Fondaco echt aan te raden. Op het dakterras van dit shoppingcenter geniet u van de uitzonderlijk mooie vergezichten over de honderden kanalen, de duizenden boten en de majestueuze gebouwen van Venetië.

Midden in de wijk San Marco staat het Palazzo Contarini del Bovolo. Dit familiepaleis van één van de rijkste families van Venetië is vooral beroemd vanwege de prachtige spiraaltrap aan de buitenzijde van het gebouw, die wel wat weg heeft van een slakkenhuis (bovolo is Venetiaans voor slakkenhuis). U kunt het trappenhuis beklimmen voor een prachtig uitzicht over de stad.

Schuin voor de San Marcobasiliek staat de Campanile di San Marco, de losstaande klokkentoren van de kerk die ooit als vuurtoren diende. In 1902 stortte de oude klokkentoren plotseling met donderend geraas in. In de huidige van bijna 100 meter hoog is een lift geplaatst zodat u van een prachtig uitzicht over deze unieke stad kunt genieten!

Links van de San Marcobasiliek kunt u een opvallend uurwerk bewonderen, de Torre dell’Orologio. Het is vooral het blauw-gouden uurwerk dat meteen in het oog springt. De schitterende astronomische klok geeft niet alleen de tijd aan, maar ook de verschillende fasen van de maan en de beweging van de zon langs alle sterrenbeelden. Boven op de toren vindt u twee metalen figuren, i Mori, die op het hele uur tegen de bel slaan. Met een gids kunt u de toren beklimmen. De trappen zijn steil, maar het uitzicht over het San Marcoplein is prachtig!

Tegenover het San Marcoplein ligt de kerk San Giorgio Maggiore. De betoverende skyline van deze kerk, die weerspiegelt in het water van de lagune, is overbekend en veel kunstenaars hebben dit beeld vastgelegd. Bewonder dit prachtige plaatje zeker op uw gemak, maar maak ook de oversteek naar het gelijknamige eilandje. Vanaf de top van de kleine campanile heeft u een prachtig uitzicht over de stad en de lagune.

Tip 2. De 5 mooiste kerken in Venetië

In Venetië vindt u, net zoals in menig andere Italiaanse stad, talloze kerken. Die moet u zeker niet allemaal bezoeken, maar de Venetiaanse kerken zijn met hun elegante spitsbogen, frêle zuiltjes en het hemelse goud van mozaïeken wel betoverend. En in heel veel kerken vindt u magnifieke kunstwerken van de grote Venetiaanse meesters als Tintoretto en Titiaan. Dus wandel op uw dwaaltocht gerust een kerk binnen, u zult verrast worden.

Groots en ‘oosters’ domineert de Basilica di San Marco de oostzijde van het San Marcoplein. Deze gouden kerk is het paradepaardje van de stad. Hier worden, omgeven door talloze gouden mozaïeken, de relieken van de evangelist Marcus in een overdadige reliekschrijn (de fameuze Pala d’Oro) voor de gelovigen tentoongesteld. De kerk met haar talloze koepels en in de vorm van een Grieks kruis is een hoogtepunt van de Byzantijns-romaanse bouwkunst en een must see tijdens uw bezoek.

In de Santa Maria Gloriosa dei Frari kunnen kunstliefhebbers hun hart ophalen. In deze kerk, een van de grootste van heel Venetië, hangen kunstwerken van Titiaan, zoals Hemelvaart van Maria. Ook het graf van deze beroemde Venetiaanse schilder is in deze kerk te vinden, net als het grafmonument voor de beeldhouwer Antonio Canova.

De barokke Santa Maria della Salute waakt als een statige dame over de toegang tot het Canal Grande. De enorme koepel is een blikvanger van de stad. De kerk werd gebouwd als dank voor het einde van de pestepidemie, die in de 17e eeuw door Venetië waarde. De doge beloofde een kerk ter ere van Maria te laten bouwen en die de naam Salute (Gezondheid) te geven als de pestepidemie snel ten einde zou zijn.

In het noordwestelijk deel van de wijk Cannaregio vindt u de Madonna dell'Orto, de gotische kerk waar een aantal schitterende werken van Jacopo Tintoretto te zien is. De beroemde Venetiaanse schilder woonde hier vlakbij en ligt ook in de kerk begraven. In deze kerk hangt ook een lege lijst. Een foto laat zien wat in deze lijst had moeten hangen: Giovanni Bellini's ‘Madonna met Kind (rond 1478), die in 1993 voor de derde keer werd gestolen en helaas nooit is teruggevonden...

In een rustige hoek van Cannaregio, aan een pleintje langs een zijtak van het Canal Grande, ligt een verborgen schat: de Chiesa Santa Maria dei Miracoli. De kerk is één van de best bewaarde voorbeelden van de Venetiaanse vroegrenaissance. Doordat de kerk zowel aan de buitenzijde als in het interieur prachtig bekleed is met verschillende tinten marmer, is zij ook wel bekend als de ‘marmeren kerk’.

Tip 3. De 5 mooiste pleinen in Venetië

Dwalen in Venetië is een must! Verlaat de hoofdstraten, sla links- of rechtsaf en struin door kleine steegjes langs pittoreske grachtjes. U komt dan vast en zeker een klein pleintje tegen, waar kinderen na schooltijd spelen, waar de was buiten hangt en de Venetianen met elkaar kletsen bij een barretje of hun boodschappen doen.

Het Campo Santa Margherita is een plein aan de noordzijde van de wijk Dorsoduro. Hier komt u niet alleen toeristen tegen, maar ook veel locals en studenten. Er heerst een jonge en hippe sfeer en er is altijd wel iets te doen. De ideale plek om even de benen te laten rusten op een terrasje. U vindt hier veel cafeetjes en enkele restaurants, waar u iets kunt eten of drinken!

Een van de gezelligste pleintjes in de wijk San Marco is het Campo Santo Stefano. Ooit werden hier stierengevechten gehouden, nu vindt u hier vele gezellige barretjes en restaurants. Haal zeker een ijsje bij Paolin, een van de beste gelateria's van Venetië. De gelijknamige kerk aan het plein is ook een aanrader.

Het Campo del Ghetto Novo is het hart van de joodse wijk. Op dit grote plein, waar het meestal lekker rustig is, vindt u onder andere een joodse bakkerij, een joodse boekhandel, de joodse kleuterschool en het Museo Ebraico. De omliggende straatjes zijn nog kleiner en knusser dan elders in de stad en heerlijk koel aan het einde van de middag.

Het Campo Santa Maria Formosa is een gezellig plein in de wijk Castello, dat bruist van het gewone dagelijkse leven in Venetië. Ooit werden er stierengevechten en gemaskerde bals gehouden, maar nu vindt u er marktkraampjes, terrasjes en spelende kinderen. In de vrijstaande kerk op het plein, de Santa Maria Formosa, hangt een schilderij van Palma il Vecchio, met de heilige Barbara.

Het rechthoekige Piazza San Marco is het bekendste plein van Venetië, waar al eeuwenlang de inwoners en de bezoekers samenkomen. Aan drie zijden wordt het piazza omgeven door de palazzi, waar de Venetiaanse ambtenaren ooit hun kantoren hadden. Onder de arcades bevinden zich chique winkels en even chique koffiehuizen en restaurants. Wilt u op uw gemak genieten van dit beroemde plein? Bezoek dan de 'salon' van Venetië in de vroege ochtend of in de avond wanneer alle dagjestoeristen weer naar huis zijn.

Tip 4. De 5 mooiste musea voor moderne kunst

U zou het wellicht niet verwachten in deze stad vol geschiedenis en middeleeuwse pracht, maar Venetië heeft ook een grote naam op het gebied van moderne kunst en architectuur. Hier vindt u enkele van de toonaangevende musea op het gebied van moderne en hedendaagse kunst. Juist de tegenstelling met de betoverende middeleeuwse gebouwen waarin veel musea gevestigd zijn is betoverend!

Direct aan het Canal Grande staat het Peggy Guggenheim Museum met een schitterende collectie moderne kunst van onder andere grote moderne kunstenaars als Brancusi, Chagall, Corneille, Dalí, Ernst, Kandinsky, Klee, Margritte, Miró, Picasso en Pollock. Het museum is gevestigd in het Palazzo Venier dei Leoni, waar Peggy Guggenheim zelf ook heeft gewoond. In de tuin staat de Albero dei Desideri, de Wensboom, een kunstwerk dat Yoko Ono voor Peggy ontwierp. In diezelfde tuin is Peggy met haar 14 honden begraven.

Eveneens aan het Canal Grande staat het 17e-eeuwse Ca’ Pesaro, waarin de Galleria Internazionale d'Arte Moderna is gevestigd. In dit palazzo hangen veel meesterwerken van moderne kunstenaars, zowel uit Venetië en Italië als uit de rest van de wereld, zoals Kandinsky, Klee, Gustav Klimt (Judith II) en Matisse.

Op het uiterste puntje van Dorsoduro, in de voormalige douanegebouwen van de stad, huist een museum voor moderne kunst. Het Punta della Dogana is een van de twee musea in Venetië waar de kunstcollectie van Francois Pinault te zien is (het andere is Palazzo Grassi). Niet alleen de wisselende collectie is spraakmakend, ook het door de Japanse architect Tadao Ando tot museum verbouwde gebouw is dat. Grote ramen bieden een uniek uitzicht op het Canal Grande enerzijds en het Canale di Giudecca anderzijds.

Aan het Canal Grande ligt ook het Palazzo Grassi, een museum voor moderne kunst waar het hele jaar door verschillende exposities zijn. Zeker een bezoek waard als u een liefhebber bent. Het Palazzo heeft ook een fantastisch café met uitzicht op het Canal Grande. Het interieur is ontworpen door hedendaagse kunstenaars die exposeren in het Palazzo.

Elk jaar organiseert Venetië de Biennale di Venezia. Tijdens dit grote kunst- of architectuur-evenement kunt u in de hele stad terecht voor bijzondere voorstellingen en exposities. De meeste paviljoens zijn echter in het arsenaal en in de Giardini Della Biennale te vinden. Het Nederlandse paviljoen, gebouwd naar een ontwerp van Rietveld, is daar één van.

Tip 5. De 5 mooiste plekjes om de sfeer van weleer te proeven

In de middeleeuwen was Venetië een grootmacht op de Middelandse Zee. Het water heeft de zeemacht voorspoed en welvaart gebracht. Door haar vele overzeese handelscontacten, de ligging dicht bij de Alpen en met de paus op een veilige afstand kreeg de Dogestad een heel eigen karakter. Deze welvaart en de sfeer van weleer proeft u in de grote huizen (ca' is de Ventiaanse afkorting van casa) van de stad!

Het Dogepaleis of het Palazzo Ducale is eeuwenlang de residentie van de Venetiaanse dogen geweest. 120 dogen hebben hier gewoond en de stad bestuurd. Het lichtvoetige paleis kreeg in de 14e en 15e eeuw zijn vorm in de beroemde Venetiaanse gotiek. In het paleis bevinden zich vele geheime kamers en gangen waar u normaalgesproken niet kunt komen, maar wel indien u een speciale tour boekt. Een enthousiaste Engelssprekende gids toont u de martelkamer, de kantoren van de Raad van 10 en via smalle en steile trappen komt u bovenin de piombi, de kerkers onder de loden daken van het paleis. In de zomer was de gevangenis onleefbaar heet, in de winter was het er steenkoud. Uit deze gevangenis wist vrouwenveroveraar Casanova op spectaculaire wijze te ontsnappen...

Waan u even terug in de tijd… In de zalen van Ca' Rezzonico lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. U bent terug in de 18e eeuw in kamers die precies zijn ingericht zoals het er toen in veel van de palazzi in Venetië uitzag. De balzaal doet u wegdromen naar gemaskerde bals en intriges.

Een must see in de wijk Castello is de Scuola di San Giorgio degli Schiavoni uit 1451. Achter de eenvoudige façade van dit gebouw van het broederschap van Dalmatiërs schuilt een 16e-eeuws meesterwerk: de cyclus van de heilige Joris, Trifonus en Hieronymus geschilderd door Vittore Carpaccio. De panelen vallen op door hun amberkleurige tinten, de verscheidenheid aan pittoreske details en de buitengewone precisie van sommige scènes.

Torcello is een van de eilanden in de lagune van Venetië waar voor zover we weten het langst mensen wonen. Ooit woonden er meer dan 10.000 mensen op Torcello met talloze kerken, kloosters en palazzi. Nu telt het eiland nog slechts een tiental bewoners. In de kathedraal Santa Maria Assunta is een uitzonderlijk mooi mozaïek te bewonderen van het Laatste Oordeel en in de vloer vindt u nog verscheiden ammonieten, kenmerkend voor het soort marmer dat is gebruikt.

Het eilandje San Michele is de begraafplaats van Venetië, een bijzonder fenomeen maar wel een logische manier om doden te begraven in een stad die op water is gebouwd. Nog altijd worden de Venetianen begraven op het eiland. Het is een waar openluchtmuseum, met schitterende graven. Beroemdheden als Igor Stravinsky, Sergei Diaghilev, Ezra Pound, Joseph Brodsky en Tine, de vrouw van Multatuli, hebben hier hun laatste rustplaats gevonden.