Insidertips België: 4 tips van onze reisleider

1. Mijn droomplekken in België

Ofschoon België beschikt over prachtige natuur – denkt u maar aan de Ardennen, de Hoge Venen en de Voerstreek – is voor velen haar belangrijkste troef toch wel het stedelijk schoon. De steden van België bezitten een bekoorlijkheid die u elders niet of nauwelijks aantreft. Graag zet ik enkele bekende steden in de spotlights.

Wat dacht u van:

• Gent en Van Eyck
• Brussel en Horta
• Brugge en Memling
• Antwerpen en Bruegel de Oude
• Mechelen en Sint Rombout

Gent en Van Eyck

Iedere keer dat ik in Gent ben, ga ik naar de Sint-Michielsbrug voor het mooiste uitzichtpunt van Gent. In een rij ziet u ze staan: de Sint-Niklaaskerk, het Belfort en de Sint-Baafskathedraal, drie van de vele markante historische gebouwen van Gent. Vroeg of laat richt ik mijn blik naar links en wat omlaag, om daar een andere parel van Gent aan te treffen, de fameuze Graslei, met huizen die stuk voor stuk in mijn persoonlijke top 100 staan. Alsof ik de teletijdmachine van professor Barabas ben ingegaan, waan ik me schipper, metselaar of koopman in de 17e eeuw. Terug in de 21e eeuw, bevind ik me even later in de ‘Sint-Baaf’ en vóór Het Lam Godsretabel, het meesterwerk van de gebroeders Van Eyck. Het is bekend, het is recent gerestaureerd en – echt waar! – nu nog mooier dan het al was. Mijn hoed neem ik niet daar af, maar buiten, bij het monument dat ter ere van deze grootmeesterlijke gebroeders is opgetrokken direct naast de kathedraal.

Brussel en Horta

Bent u in Brussel, dan kan het zomaar zijn dat u Ursula von der Leyen, Jens Stoltenberg, koning Filip en koningin Mathilde, Charles Michel of, vooruit, Alexander De Croo tegen het lijf loopt. Maar ook zonder een coryfee te ontmoeten, is Brussel zeer de moeite waard. Voor mij persoonlijk is de spreekwoordelijke kers op de taart in het geval van Brussel de werkelijk overweldigende hoeveelheid art nouveau. Naar verluidt zijn er in de Belgische hoofdstad maar liefst ruim 500 art nouveau bouwwerken. Wekenlang kunt u er met uw art nouveau-bril op ronddwalen en dan heeft u ze nog niet allemaal gezien. Een goed begin, eerder een must, is een bezoek aan het fenomenale woonhuis/atelier, nu een museum, van zonder twijfel de belangrijkste art nouveau-architect van België, Victor Horta. Samen met drie andere door Horta ontworpen gebouwen staat het Hortamuseum op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Maar Horta is niet de enige art nouveau architect die in Brussel zijn sporen heeft nagelaten. Bent u in Brussel, ga dan ook kijken naar het Huis Ciamberlani van Paul Hankar, zijn huis en atelier in Sint-Gillis, het Huis Saint-Cyr van Gustave Strauven, het Warenhuis Old England (nu Muziekinstrumentenmuseum) van Paul Saintenoy en nog vele andere pareltjes.

Brugge en Memling

U kunt het zich bijna niet voorstellen als u de stad bezoekt, maar zo’n beetje midden 19e eeuw was Brugge bij wijze van spreken op sterven na dood. Maar zie, dan verschijnt in 1892 een roman, getiteld ‘Bruges-la-Morte’ geschreven door Georges Rodenbach, en keert het tij. Door een nieuwe zeehaven komt er steeds meer bedrijvigheid. Daarnaast komen steeds meer toeristen op Brugge af. UNESCO ziet de schoonheid van de stad ook in en promoveert het middeleeuwse centrum in 2000 tot werelderfgoed. Uw eerste bezoek aan Brugge vergeet u nooit meer. Het is zo’n stad waaruit u eigenlijk niet meer wilt vertrekken. U wilt blijven om meer te zien, meer te horen, meer te ervaren en zeker ook om meer te proeven (daarover later meer). Het is in Brugge dat misschien wel de mooiste verzameling Vlaamse Primitieven (denk aan het Lam Gods) te zien is. Werken van Van Eyck, Van der Goes en Memling: het wereldberoemde Groeningemuseum heeft ze! Minder bezocht, maar zeker niet minder indrukwekkend is het Sint-Janshospitaal(museum) , op een boogscheut van het Groeningemuseum. Dit prachtige museum heeft maar liefst zes topstukken van Hans Memling, waaronder zijn beroemdste werk, de Ursulaschrijn, één der ‘zeven wonderen van België’. Gaat het zien!

Antwerpen en Bruegel de Oude

Hé, waarom niet Antwerpen en Rubens? Vanwege het Rubenshuis alsmede vanwege de even prachtige als (ook qua formaat) indrukwekkende schilderijen die er van de man hangen in de majestueuze Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten is er iets voor te zeggen, maar nee, toch maar niet. En Christoffel Plantijn, de bekende boekdrukker, dan? Natuurlijk, die is ook sterk verbonden met Antwerpen en het Museum Plantin-Moretus niet bezoeken als je in Antwerpen bent zou verboden moeten zijn. Maar toch kies ik voor Antwerpen en de oude Bruegel en ik zal nu uitleggen waarom. Suske en Wiske: wie dol is op geschiedenis kan niet om deze stripboeken heen. Eén van mijn favorieten is nummer 78. De fans van Suske en Wiske weten dan meteen: De Dulle Griet! Die oorlogszuchtige dame staat op een beroemd schilderij van, daar heb je hem, Pieter Bruegel. Zoals alles van Bruegel is het prachtig, onheilspellend, sfeervol , duister en symbolisch. Om het te zien, spoedt men zich naar het Museum Mayer van de Bergh in Antwerpen, want daar hangt het.

Mechelen en Sint Rombout

Nu eens niet iemand van de kunsten, maar een echte heilige, Sint-Rombout. Of Rumoldus, zoals hij ook wel wordt genoemd. Deze patroonheilige van Mechelen leefde in de 8e eeuw. Zijn beenderen zijn veilig opgeborgen in een reliekschrijn, die op zijn beurt weer veilig staat in de indrukwekkende Sint-Romboutskathedraal te Mechelen, één der fijnste Belgische steden. De kathedraal is niet over het hoofd te zien, domineert de stad in alle opzichten. Meest opvallend is diens toren, die, heel bijzonder, even breed is als het schip. Hoog is die toren ook, zo’n 97 meter, en had men toentertijd genoeg geld gehad om hem af te bouwen, dan zou hij nog 70 meter hoger zijn geweest. Fameus zijn ook de twee beiaarden, beide met 49 klokken. Heeft u het geluk dat er net op het moment dat u in Mechelen bent een beiaardconcert is, dan maakt dat uw bezoek aan de stad helemaal af.

2. Van de gebaande paden in België

Ga alstublieft niet na Mechelen te hebben bezocht gelijk terug naar Nederland! Eerst dient u een bezoek af te leggen aan het dorpje Onze-Lieve-Vrouw-Waver. Onze-Lieve-Vrouw-Waver? Helemaal geen punt, hoor, dat u dat plaatsje niet kent. Het ligt even ten noordoosten van Mechelen, kijkt u maar even op google maps. Zoomt u dan wat in, dan zult u stuiten op het Sint-Ursula-Instituut, een heel fraai ursulinenklooster. Dat ‘in het echie’ bezoeken, levert u, dat geef ik u op een briefje, een onvergetelijke ervaring op. Het klooster beschikt namelijk over een wintertuin die iedere art nouveauliefhebber - en wie is dat niet? - zou moeten bezoeken. Meer vertel ik niet…

Het beste van beide werelden: dat zijn Vlaamse begijnhoven voor mij. Oases van rust in (drukke) steden. Oorspronkelijk waren ze bedoeld voor de begijnen, vrouwen die zich wel aan God wilden wijden, maar voor wie het zich terugtrekken in een kloostergemeenschap een brug te ver was. Vlaanderen heeft er maar liefst 26, begijnhoven niet Vlaamse vrouwen, en daarvan staan er 13 op de Werelderfgoedlijst. Die van Brugge is het meest romantisch, maar dat komt wellicht door de nabijheid van het Minnewater.

Heeft u ze ook gelezen? De boeken van Georges Simenon over de beroemde commissaris Maigret? Wie ziet niet zijn beeld voor zich: lange jas, (niet aangestoken) pijp in de mond, niet veel zeggen en wel veel peinzen. Voor de echte Simenon-beleving begeeft u zich naar Luik, want in die zo onderschatte stad is hij geboren en opgegroeid. Er is een Simenon-wandeling uitgezet, die echt niet alleen leuk en interessant is voor de liefhebbers van Maigret.

3. Liefde voor België gaat door de maag

En nu moet ik me echt inhouden, want België is niet alleen een mooi en interessant, maar zeker ook een lekker land, een echt Luilekkerland.

De Belgische bieren zijn wijd en zijd bekend, en terecht, want er zitten heel wat pareltjes tussen. Volgens de kenners is misschien wel het beste bier van de wereld, de Westvleteren 12, het trappistenbier van de Sint-Sixtusabdij in, jawel, Westvleteren. Helaas is dit bier zeldzamer dan een groene olifant, maar wie weet heeft u geluk.

Bent u niet zo van het bier maar meer van de chocolade, dan bent u in België ook op de juiste plek. Leonidas, Godiva, Neuhaus: wie kent deze merken niet? Moeilijk te verkrijgen is chocolade niet, het is gelukkig geen Westvleteren 12. Bij wijze van spreken zit op iedere hoek van de straat wel een chocolaterie. Wie zich figuurlijk in de chocolade wil onderdompelen, bezoekt een chocolademuseum. Choco-Story in Brugge en Chocolate Nation in Antwerpen zijn beide zeer de moeite waard.

De Belgische frieten zijn, daarover is iedereen het wel eens, van wereldklasse. Helemaal áf zijn de Belgische patatten met echte Belgische mayonaise, waarin geen kunstmatige stoffen zitten, en die (daardoor) zoveel lekkerder is dan de Nederlandse fritessaus. Wie alles wil weten van frites gaat naar het Frietmuseum in Brugge.

En dan nog een fijn streekgerecht. Bent u in Gent, bestelt u dan eens een Gentse waterzooi en doet u dat dan gelijk maar op z’n Gents, waarmee het een ‘woater-zeutje’ wordt. Het is een soep met vis, die wordt geserveerd als hoofdgerecht. Voor de carnivoren: er zijn ook varianten met kip.

4. Lekker lezen over België

Wat is er leuker om u ter voorbereiding op uw reis naar en verblijf in België onder te dompelen in die zo interessante Vlaamse literatuur (er is uiteraard ook een, wellicht even interessante, Waalse literatuur, maar die laat ik gemakshalve buiten beschouwing)? Uiteraard zijn in het bijzonder die romans interessant die u inzicht geven in de geschiedenis, cultuur en volksaard van dit land of die zich afspelen in de stad waar u naartoe gaat.

De volgende boeken komen in aanmerking:

• Hendrik Conscience – De Leeuw van Vlaanderen | Klassieker over de Guldensporenslag (1302)
• Hugo Claus – Het Verdriet van België | Ook een klassieker, maar dan over (onder veel meer) een collaborerende Vlaamse familie

Over Brussel
• Tom Lanoye – De Monstertrilogie | Belgische samenleving aan het eind van de vorige eeuw

Over Antwerpen
• Jef Geeraerts – De PG | Literaire misdaadroman over Antwerpse Procureur-Generaal die zich in de nesten werkt
• Jeroen Olyslaegers – Wildevrouw | Antwerpen in de 16e eeuw

Over Gent
• Herman Brusselmans – De man die werk vond | Verhaal over een wanhopige man, Louis Tinner, in Gent (er zijn meer boeken met deze hoofdpersoon)

Over Brugge
• Georges Rodenbach – Het dode Brugge | Eind 19e-eeuwse roman over een man die treurt over zijn gestorven geliefde
• Pieter Aspe – meerdere titels | Misdaadromans die zich, uitzonderingen daargelaten, afspelen in Brugge