Bezienwaardigheden Jordanië

De Dode Zee is een van de meest bizarre spelingen van de natuur. Eigenlijk is het helemaal geen zee: er is geen branding, er waait geen frisse zeebries en er vliegen al helemaal geen krijsende meeuwen. Het water, dat door de Jordaan en tientallen kleinere riviertjes wordt aangevoerd, verdampt met miljoenen liters per dag, waarna alleen mineralen achterblijven. Inmiddels bestaat de zee daardoor al voor ruim dertig procent uit zout, wat ervoor zorgt dat een mens blijft drijven. Het water heeft bovendien een zeer geneeskrachtige werking: het broom kalmeert de zenuwen, het jodium is heilzaam voor de klieren en het magnesium houdt de huid jong en soepel! Helaas is de Dode Zee stervende: jaarlijks daalt het waterpeil met een halve meter...

Wadi Rum, gelegen in het zuidwesten van Jordanië, is misschien wel het mooiste woestijnlandschap ter wereld: massieve bergen verrijzen uit het rozerode zand, waar karavanen al sinds mensenheugenis langstrekken. Dit adembenemende landschap is vooral bekend doordat de Britse officier Thomas Edward Lawrence zijn Arabische troepen hier voorbereidde op de aanval op Akaba tijdens de Arabische opstand van 1917 tot 1918. Het is dan ook niet vreemd dat regisseur David Lean in 1960 een groot deel van ‘Lawrence of Arabia’ in dit spectaculaire decor filmde. Zowel het kamp van prins Feisal als de bron waar Lawrence zijn lokale Arabische kleding past, zijn tegen de achtergrond van de rood granieten rotswanden van Wadi Rum gefilmd.

Het best bewaarde christelijke monument van Madaba is het vloermozaïek in de Sint Joriskerk, ook wel ‘kerk van de kaart’ genoemd. Hier vormen miljoenen steentjes op een oppervlak van maar liefst 20 bij 5 meter de oudste landkaart van het Midden-Oosten. Pelgrims konden zich met de kaart oriënteren in het beloofde land. Nog steeds is het gebied van de Nijldelta bij Alexandrië tot Romeinse nederzettingen aan de Turkse kust moeiteloos te herkennen, met de stad Jeruzalem pontificaal in het midden. Zelfs de vissen in de rivier de Jordaan zijn op de kaart te zien. Ze zwemmen naar het noorden, weg van het zoute water van de Dode Zee.

Na een tocht door het bijna twee kilometer lange ravijn van het riviertje de Siq, met rotswanden van wel 150 meter hoog, ontwaart een bezoeker een felgele streep zonlicht die zich moeizaam door de donkere spleet perst. Zodra uw ogen gewend zijn aan de felle zonnestralen, ziet u langzaam de contouren van de schatkamer, het bekendste gebouw van de antieke stad Petra. De adembenemende façade is dertig meter hoog, met daarachter een acht meter diep vertrek. De statige pilaren en beelden zijn van boven naar beneden uit de honingkleurige rots gehakt.

De zogenoemde ‘woestijnkastelen’ in Jordanië zijn verschillende kastelen en forten die zijn gelegen in de woestijn ten oosten en zuiden van de hoofdstad Amman. Het merendeel van de kastelen werd gebouwd in de 7e en 8e eeuw in opdracht van de kaliefen van de Omajjadendynastie, de eerste islamitische dynastie. De meeste gebouwen liggen langs de oude handelsroutes naar Medina (Saoedi-Arabië) en Koefa (Irak) en hadden verschillende functies. De kastelen zijn een fraai voorbeeld van de vroege islamitische kunst en architectuur, en zoals in het geval van het badhuis van Quseir Amra, soms voorzien van fraaie kleurrijke fresco’s.

De berg Nebo ligt ongeveer 817 meter boven zeeniveau en bevindt zich in het westen van Jordanië aan de rand van de Jordaanvallei, enkele kilometers ten zuidwesten van Madaba. Het is – volgens de Bijbel (Deuteronomium 34:1) – de plaats waar Mozes, vóór hij stierf op 120-jarige leeftijd, uitkeek over het Beloofde Land, nadat hij zijn volk veertig jaar lang door de wildernis had geleid. Deze plaats is van betekenis zowel voor joden, als christenen, als moslims. Volgens de joodse traditie bevindt het graf van Mozes zich op de berg. De christenen en moslims menen dat zijn lichaam aan de andere zijde van de Jordaan werd begraven. Boven op de berg Nebo heeft men een prachtig uitzicht over de Jordaanvallei en het noordelijke deel van de Dode Zee. De stad Jericho ligt aan de horizon; op een zeer heldere dag kan ook Jeruzalem van hier uit gezien worden.

Volgens een legende bleven een aantal veteranen van het leger Alexander de Grote achter in reeds bestaande nederzetting Gerasa. Na de Romeinse verovering in 63 voor Christus werd Gerasa of Jerash bij de Romeinse provincie Syria en in 90 na Christus bij de provincie Arabia gevoegd. In de 1e en 2e eeuw kende de stad een grote bloei: keizer Trajanus liet in de regio wegen aanleggen waardoor het handelsverkeer een grote vlucht nam, en zijn opvolger Hadrianus bezocht de stad in de winter van 129-130. De 'triomfboog van Hadrianus' zou gebouwd zijn als aandenken aan dit bezoek. Naast deze triomfboog kunt u op het opgravingsterrein de resten van een hippodroom, het forum, het theater, de met zuilen getooide hoofdstraat en verschillende tempels bewonderen. Met de verovering van het gebied door de Perzen kwam er een einde aan de invloed van Gerasa. Een aardbeving in het jaar 746 deed de rest. De ruïne van de tempel van Artemis werd in de middeleeuwen door de kruisvaarders als burcht gebruikt.