Smaakvol Bourgondië
Het Bourgondische leven, leven als een Bourgondiër: hoe komt het toch dat deze streek in Frankrijk zijn naam heeft gegeven aan een manier van leven, waarbij het genieten van heerlijke spijzen en dranken centraal staat? Daarvoor moeten we terug naar de tijd van de Bourgondische hertogen, een periode in de geschiedenis die door de Vlaming Bart Van Loo zo levendig is beschreven in zijn fameuze boek De Bourgondiërs, aartsvaders van de lage landen.
Het hertogdom Bourgondië
We hebben het dan grofweg over de periode rond 1400. Deze hertogen, gelieerd aan de Valois van het Franse koningshuis, trouwden slim en waren handig in het aanknopen van relaties met machtige personen. Hierbij was een zeker opportunisme hen niet vreemd. Daarnaast schrokken ze er niet voor terug om de strijdwapens op te nemen tegen wie dan ook. Dit alles leidde ertoe dat in geen tijd een eenvoudig, bijkans schriel te noemen hertogdom uitgroeide tot één der machtigste en rijkste partijen in het toenmalige Europese speelveld.
En wie het breed heeft, kan het breed laten hangen. En dat deden die Bourgondische hertogen dan ook. Waar de hertogen waren daar maakten koks overuren, was alles wat pootjes, veren of vinnen had niet zeker meer van zijn leven en vloeiden de toen al befaamde Bourgondische wijnen rijkelijk. Het leek wel een beetje op het middeleeuwse sprookjes- en luilekkerland Cocagne, met dit verschil dat er bepaald niet werd geluiwammest. Voor de lekkerbekken uit de bevoorrechte klasse moet het een gouden tijd zijn geweest. Voor Jan met de pet was schraalhans keukenmeester, dat was toen niet anders dan nu.
Land van overvloed
Zoals aan alle goeds een eind komt, was het op een gegeven moment ook gedaan met het machtige Bourgondische rijk. De laatste hertog van Bourgondië, Karel de Stoute, was doldriest, ambitieus, oorlogszuchtig en roekeloos. Helaas te roekeloos, want na 10 jaar aan de macht te zijn geweest was het voor hem en derhalve voor het Bourgondische rijk over en uit. Begin 1477 sneuvelde Karel bij Nancy. Niet veel later werd Bourgondië ingelijfd door Frankrijk en gingen de Nederlanden, die voor een niet te verwaarlozen deel immers ook behoorden tot dat eens zo grote Bourgondische rijk, via huwelijk, naar de Habsburgers.
Het Bourgondische rijk mocht dan niet langer meer bestaan, dit betekende niet dat hiermee ook een einde kwam aan haar imago van land van overvloed. Geldt voor heel Frankrijk dat eten en drinken deel uit maken van de eigen cultuur, voor de Bourgondiërs lijkt dit toch wel in het bijzonder op te gaan. Wie loopt het water niet in de mond bij het horen van de namen van deze typische Bourgondische gerechten: Boeuf Bourguignon (fijne rundvleesschotel), Coq au Vin (kip in rode wijnsaus), uiteraard met kip uit de Bresse en een Chambertin voor de marinade en Oeufs en Meurette (gepocheerde eieren en spekjes in, ook weer, rode wijnsaus).
Hou graag nog wat ruimte in uw maag vrij voor die heerlijke kazen uit Bourgondië, zoals daar zijn de fantastische Époisses, die mits hij op de juiste temperatuur wordt gegeten, letterlijk op de tong smelt, de milde licht gezouten Chaource en, zeker indien u wat meer geit georiënteerd bent, de Charolais, die u niet moet verwarren met het rund met die naam, dat overigens ook uit Bourgondië afkomstig is.
De heerlijkste dranken en meer
Geen eten zonder drank en dan bent u, vooral als het om wijn gaat, in Bourgondië op de juiste plek. En daarbij maakt het niet uit of u van wit of rood houdt. In beide kleuren zult u hier voortreffelijke wijnen kunnen vinden. Goedkoop zijn ze niet, kwaliteit heeft nu eenmaal zijn prijs, maar voor uw geld krijgt u wel iets in uw glas wat nergens anders op de wereld wordt gemaakt. En pleegt u een copieus maal vooraf te laten gaan door een aperitief, probeert u dan eens een typisch Bourgondisch drankje als de Kir Royal, een combinatie van crème de cassis (zwarte bessenlikeur waarvan de oorsprong ook in Bourgondië ligt en die hier nog steeds in grote hoeveelheden wordt gemaakt) en mousserende wijn (natuurlijk ook uit Bourgondië, waar hij Crémant de Bourgogne wordt genoemd). Bent u niet zo van de belletjes, er is ook een niet-parelende variant en die heet dan Kir, zonder Royal.
Van oudsher is Dijon de hoofdstad van het hertogdom Bourgondië en nu ook van de per 1 januari 2016 gevormde regio Bourgogne-Franche-Comté .Dit is de stad waar menig vakantieganger hard aan voorbijrijdt als hij op weg is naar Zuid-Frankrijk of Spanje. Een prachtige stad die iedereen kent van… de mosterd! Van de vele mosterdfabrieken in Dijon is er geen enkele meer over, helaas. Wel zijn er elders in de Bourgogne nog mosterdfabrieken, zoals Fallot in het stadje Beaune, en kunt u in Dijon op diverse plekken heerlijke ‘moutardes’ proeven en kopen. Maar niet alleen om de mosterd is Dijon wijd en zijd bekend, ook de kruidkoek, de pain d’épices, die hier wordt gemaakt is een begrip. Hij smaakt lichtelijk naar onze taaitaai, maar is wat droger en minder kruidig dan onze vaderlandse trots. Zeker het proberen waard.
Ten slotte nog een geheimtip, ofschoon je ze in de Bourgogne overal ziet liggen: les Anis de Flavigny. De anijssnoepjes die al sinds 1591(!) worden gemaakt in het prachtige, ten noordwesten van Dijon gelegen plaatsje Flavigny-sur-Ozerain. Lodewijk XIV, de Zonnekoning, had ze altijd bij zich. Maar ja, die had dan ook een befaamd slechte adem.
Reizen naar Frankrijk
Wilt u ook genieten van smaakvol Bourgondië? En dat raad ik u zeker aan! Bekijk dan onze reizen naar Frankrijk en dan speciaal de prachtige cultuurvakantie Bourgogne!
Volg ons