Libanon in tijden van corona

Woensdagmiddag 11 maart kwam ik aan in Libanon en ben ik meteen het Choufgebergte gaan verkennen. Dit gebergte ligt in het achterland van Beiroet op ongeveer een uur rijafstand. Ik bezocht de plaatsen Deir el-Qamar en Beiteddine, waar jammer genoeg de paleizen en musea gesloten waren in verband met het coronavirus, maar gelukkig kon ik wel de Maronitische kerk Sadet al-Tell, oftewel Onze-Lieve-Vrouwe van de Heuvel, bezoeken. In de kerk is een prachtig schilderij van Onze-Lieve-Vrouw die elk jaar op 15 augustus tijdens processies wordt rondgedragen. Meteen maakte ik al kennis met de geschiedenis van Libanon, want deze kerk is gebouwd op de fundamenten van een Phoenicische tempel die gewijd was aan Astarte, de godin van vruchtbaarheid, seksualiteit en oorlog.

Na een drukke eerste reisdag was ik blij aan te komen in ons zeer aangename hotel Gems in Beiroet, waar we tijdens deze reis de hele week verblijven. Libanon is zo klein dat je alle excursies vanuit de hoofdstad kunt maken. Hotel Gems is gelegen in de wijk Hamra met zijn vele restaurantjes en koffiebarretjes, maar vanwege het uitbreken van het coronavirus waren die allemaal gesloten en kon ik alleen maar van de buitenkant zien hoe gezellig het hier kan zijn.

Helemaal alleen dwalen door Byblos

Op donderdagochtend overlegde ik met mijn chauffeur waar we naartoe zouden gaan. Wat was er nog open? De keuze viel op Byblos en Tripoli. Ik had een enorm geluk want de archeologische site in Byblos was nog niet gesloten en, dit zal me nooit meer overkomen, ik liep hier helemaal alleen. Midden op de heuvel van de site prijkt het kasteel, Chateau de la Mer, dat hier in de 12e eeuw door de kruisvaarders gebouwd is. Eind 19e eeuw tijdens archeologische opgravingen bleek dat hier gedurende 7000 jaar zeven verschillende beschavingen hadden geleefd. De sarcofaag van de Phoenicische koning Ahiram, die leefde in de 9e eeuw BC, werd hier gevonden en is nu te zien in het Nationaal Museum van Beiroet. Aan de rand van het opgravingsgebied, dicht bij de zee, heeft men voorwerpen gevonden uit het Neolithicum en Chalcoliticum. Hiermee wordt Byblos als een van de oudste steden van onze beschaving beschouwd.

Vervolgens reden we naar Tripoli, gelegen in het noorden van Libanon. Het is een drukke stad met een grote souk. Niets toeristisch, maar gewoon een stad waar mensen wonen en werken, waar je het dagelijks leven van Libanon kunt zien.

Vreedzaam en rustig Downtown Beiroet

Die avond besloot ik een wandeling te maken door Beiroet. Ik had al een voorgevoel dat mijn verblijf in Libanon misschien niet zo heel lang zou gaan duren en wilde toch wel Beiroet verkend hebben. Ik wandelde door een stille stad, alleen de apotheken en hier en daar een winkel waren nog open. Ik wilde in Beiroet perse naar Downtown, waar de demonstraties hadden plaats gevonden om te zien hoe het er nu was. De straten die naar het parlementsgebouw leiden waren allemaal gebarricadeerd, hier en daar stonden militairen die veel aandacht voor hun mobiele telefoons hadden. Af en toe kwam ik een verliefd stelletje tegen en op het Martelaarsplein, het centrale plein van Beiroet, stonden nog wat tenten waar voormalige demonstranten met elkaar een potje aan het koken waren. Alles was vreedzaam en rustig en zo liep ik langs de naast elkaar gelegen Muhammad al-Amin moskee en de Maronitische kathedraal van St. Joris terug naar hotel Gems.

Laatste dag in Libanon: sprookjesstad Sidon en verlaten Tyrus

De volgende ochtend, vrijdag de 13e, werd al gauw duidelijk dat ik Libanon zo snel mogelijk moest verlaten omdat grenzen dicht gingen en vluchten geannuleerd zouden worden. Mijn lieve SRC-collega’s op kantoor in Groningen hebben er alles aan gedaan om mij die avond te laten vliegen. Omdat we geen bevestiging van de luchtvaartmaatschappij kregen was het niet duidelijk of ik wel zou kunnen vertrekken die dag. Daarom besloot ik om van de nood een deugd te maken en naar Sidon en Tyrus te gaan in het zuiden van Libanon.

Sidon heeft een kruisvaarderskasteel dat gelegen is in de zee en dat je bereikt via een dam. Vanaf de dam ben ik het centrum in gelopen en heb me laten betoveren door deze stad. Vele smalle straten met bogen en doorkijkjes. Een oosterse sprookjesstad. In de omgeving van Sidon wonen veel Palestijnen die werkzaam zijn in de stad. Het centrum wordt opgesierd met posters van Yasser Arafat, zowel in zijn jonge jaren als op latere leeftijd. In de wirwar van straatjes bevindt zich een zeepmuseum waar ik uiteraard een stukje olijvenzeep kocht.

Een half uur verder rijden in zuidelijke richting ligt de stad Tyrus, een plaats met een grote Romeinse opgraving. Hier heb ik twee uur, wederom helemaal mijn eentje, rondgewandeld door een enorme necropolis, langs de Hadrianuspoort en over het hippodroom. Alleen het geluid van vogels en de geur van lentebloemen begeleidden mij tijdens deze wandeling.

Met gemengde gevoelens naar huis

Op de terugweg naar Beiroet kreeg ik het telefoontje van kantoor dat mijn terugvlucht voor die avond bevestigd was. Ik verliet Libanon met gemengde gevoelens. Uiteraard was het een opluchting dat ik terug naar huis kon, maar in 2,5 dag had ik zoveel moois gezien en hunkerde ik naar nog veel meer moois. Wat ging de komende tijd allemaal brengen, wanneer zou ik hier weer terugkomen?
We weten het niet en we moeten het afwachten. Geduldig en voorzichtig zijn. En hopen dat er gauw een einde komt aan deze moeilijke periode.

Ik wens u allen veel gezondheid toe!