Iran - Hoofddoek of hidjab
Tijdens een SRC-rondreis door Iran bezoeken we een bekende 16e-eeuwse tuin in het plaatsje Fin. Een prachtige plek om tot rust te komen, om wat af te koelen van de zengende hitte. Omringd door hoge bomen, diverse paviljoens en waterpartijen is het een waar paradijs.
Volg de regels
De woestijn is vlakbij, maar hier zijn we even in een andere, hemelse wereld. In de Iraanse cultuur is de tuin de aardse versie van het Paradijs en dus moet er water zijn, de bron van alle leven. Het smeltwater uit de bergen komt de tuin binnen via ondergrondse kanalen met blauwe tegels en zorgt voor een prachtig plaatje, waar je ook bent in de tuin.
Ik zit in deze tuin op een stenen bankje te genieten wanneer het me opvalt dat een man naar iemand anders gebaart dat die persoon me moet aanspreken. Ik heb in eerste instantie niet door wat er aan de hand is. Totdat de dame die wordt aangemoedigd mij op iets te wijzen, me duidelijk maakt dat mijn hoofddoekje is afgezakt, afgewaaid. Ik verontschuldig me en trek snel mijn sjaaltje, dat dient als hoofddoek, weer op zijn plek.
Een van de meest gestelde vragen aan mij over Iran, zowel door SRC gasten als ook door familie en vrienden, is of ik in Iran een hoofddoekje op moet en hoe dat dan is. Iedereen heeft er wel eens iets over gehoord, maar hoe het precies zit is kennelijk niet helemaal duidelijk. Maar het antwoord is ja. Als je als vrouw in Iran reist, dan wordt er van je verwacht een hoofddoekje te dragen. Zodra het vliegtuig in Iran is geland doe je het op, en pas ’s avonds in de hotelkamer doe je het weer af. Op het moment dat je een Iraans visum aanvraagt, wordt er vanuit gegaan dat je regels en tradities van het land accepteert en volgt. Ik, als Nederlandse vrouw, ben niet gewend een hoofddoekje te dragen, maar pas me graag aan. Immers, ook tijdens bijvoorbeeld een Russisch-orthodoxe kerkdienst in Rusland doe ik uit respect voor de traditie een hoofddoekje op.
In Iran kan het enorm heet zijn en dus is het van belang een doekje van dun en natuurlijk materiaal te kiezen. Het moet er doorheen kunnen waaien, ik moet er nog doorheen kunnen horen. Zijden doekjes zijn heel mooi maar blijken een knisperend geluid te geven waardoor ik naar verloop van tijd helemaal gek word. En nu moet het doekje ook nog enigszins bij de rest van mijn kleding passen. Het is een hele uitdaging. Vol bewondering kijk ik naar Iraanse vrouwen en hoe zij het doen en dragen. Dan valt op dat iedereen het anders draagt. Sommigen heel strikt en strak om het gezicht gebonden, anderen juist weer losjes slechts half het haar bedekkend en modieus. Ik heb dat duidelijk nog niet weten te bereiken.
Hidjab
In het Arabisch heet een Islamitische hoofddoek een ‘hidjab’. Het woord refereert aan het bedekken van het hoofd en lichaam, maar het heeft ook een bredere betekenis in de zin van zedelijk, kuis, behoudend of fatsoenlijk. Het geldt eigenlijk ook voor mannen. In Iran is het bijvoorbeeld voor mannen niet toegestaan een korte broek te dragen, behalve op het sportveld. Maar daar kunnen dan weer geen vrouwen naar toe. Hidjab wordt door islamitische vrouwen veelal gedragen als symbool voor bescheidenheid en privacy. Maar de term ‘hidjab’ staat voor een breder concept dan het hoofddoekje. Ook vind je het terug in de architectuur van het land. In het oude Iran werden de traditionele gebouwen geharmoniseerd met de religie. En zo komen we prachtige oude woningen tegen waarbij de voordeur met inganghal scheef haaks staat op het eerste vertrek van de woning, zodat je als voorbijganger op straat nooit rechtstreeks een woning in kan zien en daarmee bewoonsters ongesluierd zou kunnen bekijken.
In het pittoreske bergdorpje Abyaneh hebben vele houten voordeuren zelfs twee deurkloppers. Vaak is de linker klopper rond en dik en wordt gebruikt door de vrouwen. De rechter klopper is lang en dun en bedoeld voor de mannen. Door het verschillende geluid dat de klopper maakt weet men binnenshuis of er mannelijk of vrouwelijk bezoek voor de deur staat en kan de juiste persoon in de juiste kledij de deur openen.
Het leukste aan reizen blijft voor mij me open te stellen voor de mensen en de cultuur van het land waar ik op bezoek ben. Als tijdelijke bezoeker aan een land als Iran is het vast en zeker anders dan als inwoner van het land zelf. Ik kan me heel goed voorstellen dat het voor Iraanse dames die te maken hebben met de kledingpolitie een ander verhaal is. Ik heb mezelf ook betrapt op een lichtelijk overdreven reactie toen ik in het hotel waar we logeerden bij de lift stond en me ineens realiseerde dat ik vergeten was mijn hoofddoekje op te doen. Ik rende min of meer terug naar mijn kamer en moest daar vooral lachen om mijn eigen paniekerige reactie!
Volg ons