Het beroemdste Ierse woord
De Grieken zullen iedereen er altijd aan herinneren dat ons woord ‘democratie’ van het Griekse woord 'demos' (volk) afstamt. Het is altijd plezierig een Fransman eraan te herinneren dat hun ‘boulevards’ afstammen van het Nederlandse woord 'bolwerk'. Maar de Ieren hoor je zelden, terwijl een van de beroemdste internationaal gebruikte woorden toch in hun land ontstaan is.
Oneerlijke land- en handelspraktijken
Met de hongersnoden tussen 1845 en 1852 nog vers in het geheugen was de landbouw hét hete hangijzer van Ierland. Slechts 750 (Engelse) grootgrondbezitters bezaten meer dan de helft van al het bebouwbare land. 10.000 mensen (0,2% van de bevolking) bezat zelfs 90%. Dit waren vaak afwezige eigenaren, die leefden in Londen, en er geen been in zagen de opbrengsten te exporteren. Zelfs tijdens de hongersnoden: Ieren konden immers niet genoeg betalen... Het vuile werk lieten ze over aan pachtmeesters, niet bepaald de meest geliefde inwoners van het Groene Eiland.
In het kielzog van de Ierse onafhankelijkheidsbeweging was een beweging ontstaan die de drie F's wilde verwezenlijken: fair rent (eerlijke pacht) fixity of tenure (pachtbescherming) en free sale (het recht van verkoop, zowel van opbrengsten als goederen aan het einde van de pachttermijn). Zo hoopte men de absolute willekeur waaraan de Ierse boeren onderworpen waren de baas te worden. Het gistte in Ierland. Natuurlijk waren de meeste grootgrondbezitters 'buiten zichzelf' over zo veel Ierse arrogantie, en gingen ze vrolijk door met oude praktijken. Boeren werden uitgezet, zelfs als ze de pacht betaald hadden, en ze werden gedwongen hun opbrengsten voor een habbekrats af te staan, waarna ze met veel winst doorverkocht konden worden.
Kapitein Boycott
Zo ook Lord Erne, die zijn pachtmeester in Mayo in 1880 opdracht gaf door te gaan alsof er niets aan de hand was. Deze pachtmeester was een oud officier uit het Britse leger, en hij leek er zelfs plezier in te scheppen de boeren uit hun huis te zetten. Maar de Ieren hadden een tegenzet bedacht. Naar het idee van hun leider Parnell begonnen ze de kapitein te isoleren. Personeel ging weg. De post werd niet meer bezorgd. In de winkels wilde men niets meer aan hem verkopen. Zijn was werd niet meer gedaan. Zelfs in de kerk zat de arme kapitein helemaal alleen in het bankje (en dat had niets met die niet gedane was te maken!) Uiteindelijk moest de man zijn boodschappen van ver weg laten opsturen, en las hij alleen maar achterhaalde kranten. De Britse regering moest soldaten sturen om de oogst van het land te halen. Het kostte de regering £10.000 om een oogst ter waarde van £350 van het veld te halen. Aan het einde van het jaar verliet de kapitein Ierland voorgoed.
De Amerikaanse journalist James Redpath zat met de plaatselijke pastoor O'Malley na te praten over de golf van burgerlijke ongehoorzaamheid die zo doeltreffend was gebleken. Hij zei dat hij een goed woord zocht om de toestand te beschrijven. Ostracisme of sociale excommunicatie zou te ingewikkeld zijn. Samen braken ze het hoofd, tot pastoor O'Malley ineens met de vlakke hand tegen zijn hoofd sloeg en zei: ‘Boycott! Iemand Boycotten!’ Inderdaad: de naam van de Engelse kapitein die de Ierse boeren zo veel last had bezorgd was kapitein Boycott.
Volg ons