Herinnering aan Oezbekistan
De jonge man die mij helpt in de winkel in Istanbul waar ik een spijkerbroek koop, spreekt Turks met een licht Russisch accent. Ik kan mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en vraag hem waar hij oorspronkelijk vandaan komt. Schuchter vertelt hij me dat hij uit Tashkent, Oezbekistan, komt. Sinds zes maanden woont hij in Istanbul omdat hij met het lage loon van 200 dollar per maand in Oezbekistan zijn familie niet meer kon onderhouden. Hij heeft deze baan gevonden in een buurt waar veel Russen verblijven en met zijn kennis van de Russische taal kan hij de klanten te woord staan.
Ik voel me thuis in Oezbekistan
Ik complimenteer hem met zijn Turks. Hij zegt dat het nog niet veel voorstelt en dat hij nog steeds hard oefent om de taal goed onder de knie te krijgen. Toch zal dat voor hem makkelijker zijn dan voor bijvoorbeeld iemand uit Europa. Het Oezbeeks behoort tot de Altaïsche taalgroep waartoe alle Turkse talen zoals het Oezbeeks, Kirgisisch, Turkmeens en Oeigoers, dat in de Oeigoerse autonome regio Sinkiang in de Volksrepubliek China wordt gesproken, behoren. Het Turkse volk komt oorspronkelijk uit Centraal Azië en heeft zich door volksmigraties verspreid over een groot deel van Eurazië. Door de lange Sovjetoverheersing in een deel van dit gebied is voor velen het Russisch de tweede taal en soms zelfs de eerste taal geworden.
Ik vertel hem dat ik al een paar keer in Oezbekistan ben geweest en ben gaan houden van het land. Ik voel me er thuis, de Russische overheersing heeft niet kunnen verhinderen dat de Turkse volksaard in stand is gebleven. Tijdens mijn studie Turkse Talen en Culturen heb ik als bijvak de Oezbeekse taal bestudeerd. De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik veel van de taal vergeten ben maar wanneer ik mijn Turks vermeng met het Oezbeeks dat nog in mijn herinnering is blijven hangen, krijg ik veel positieve reacties. ‘Xeili yahsi’ (erg leuk) is de eerste opmerking die gemaakt wordt als men mijn gestuntel in het Oezbeeks aanhoort.
De herinneringen komen boven
Terwijl ik met hem praat, komen er allerlei herinneringen naar boven. Het prachtige Registan in Samarkand, de kleurrijke bazaar in Bukhara, het oude lemen stadscentrum in Khiva… Het meest van alles denk ik echter terug aan de overweldigende gastvrijheid van de Oezbeken en hun heerlijke keuken. Met de onze SRC-groepen eten we geregeld bij Oezbeken thuis. Bij binnenkomst staat er altijd een prachtig gedekte tafel klaar met vers gebakken brood, komkommers, radijsjes, tomaten en vers geplukte kruiden. Voorgerechten van deegwaar, soep en salade worden op tafel gezet, vervolgens komt het hoofdgerecht dat meestal uit vlees of vis bestaat, en tot slot wordt er een zoet dessert geserveerd. Uiteraard mag een glaasje overheerlijke Oezbeekse wijn niet ontbreken.
De Oezbeekse gastvrijheid blijft je bovenal bij. Totaal ontspannen serveert de gastvrouw/heer de maaltijd en schuift regelmatig aan tafel aan, verhalen vertellend en grapjes makend. Als je dan na zo'n maaltijd voldaan afscheid neemt van de gastvrije familie, heb je het gevoel dat je deze mensen, vanwege hun openheid, een beetje hebt leren kennen en dat je er vrienden bij hebt gekregen bij wie je altijd welkom bent. Ik hoop van harte dat deze jonge Oezbeekse man zich hier in Turkije net zo welkom voelt als ik me voel in Oezbekistan.
Volg ons