Filmtip - Green Border
Op het moment dat Rusland een aanval plaatste op Oekraïne in februari 2022 sloegen uiteindelijk miljoenen Oekraïners op de vlucht, uit angst voor het geweld, de vernietiging van hun huizen, de wreedheid van de Russische soldaten. Iedere Oekraïner had zijn eigen goede reden om de oorlogssituatie de rug toe te keren. De beelden op de televisie van de warme ontvangst aan de Poolse grens zullen we ons vast nog wel herinneren, Oekraïners waren welkom, de Polen wilden hen helpen, ze waren toch buren?
In de episode van Green Border zie je nogmaals deze beelden op het scherm verschijnen. Vermoedelijk wilde de regisseur een groot contrast laten zien met de bijna 2,5 uur film die daaraan vooraf ging. Green Border volgt de lijdensweg van Syrische en Afghaanse vluchtelingen die op verzoek van het duo Loekasjenko-Poetin worden uitgenodigd om met het vliegtuig naar Belarus te komen; niet om daar te blijven maar om de grens met Polen over te steken. Een grote wens van zovelen vluchtelingen om de veilige Europese Unie te bereiken.
Bij aankomst in Belarus worden ze direct in auto’s geplaatst en naar de bosrijke grens tussen Oekraïne/Polen gebracht en als beesten onder de prikkeldraadversperring gejaagd. Belarus is ze kwijt en de Polen zitten er mee opgescheept. Dat was en is ook de opzet van het genoemde duo, zij willen de Poolse grens en het liefst de Poolse samenleving zo veel mogelijk ontregelen. De (Wit)Russen weten namelijk heel goed dat mede dankzij de vorige Poolse regering, onder leiding van de PiS partij, de bewoners angst werden aangejaagd voor iedereen die uit een moslimland kwam. Er werd een beeld geschetst dat dit allemaal terroristen, verkrachters, geweldplegers et cetra waren. En ja, de meeste Polen geloofden dit graag.
De vluchtelingen zijn ondanks de omstandigheden, gedropt in het donker in een onbekend groot bos, dolblij dat ze de EU hebben bereikt. Vanaf nu kunnen ze verder reizen naar bestemmingen waar ook al familie is. Helaas voor hen worden ze de volgende dag al opgepakt door de Poolse grensbewaking: jonge knapen die, geïndoctrineerd door hun barbaarse commandant waar je bij het kijken naar deze film direct een bloedhekel aan krijgt, maar één opdracht hebben: iedere vluchteling direct weer over de grens gooien (soms letterlijk) terug naar Belarus. Vanaf dat moment wordt er op een vreselijke wijze gesold met deze vluchtelingen. Ze worden niet behandeld als mensen maar als wilde beesten die je het liefst zou willen uitroeien. Echt, hoe vaak heb ik bij het kijken naar deze film mijn hoofd geschud, uit verbazing maar vooral schaamte dat een mens een ander mens zoiets kan aandoen.
De film is zo ingedeeld dat je de beleving ziet niet alleen vanuit de ogen van de vluchtelingen, maar ook die van de grensbewaking en de activisten, een groepje fanatieke Poolse jongeren die in de buurt van deze bossen wonen en dagelijks op pad gaan met rugzakken gevuld met onder andere eten, medicijnen, kleding en niet onbelangrijk, formulieren om asiel aan te vragen. De frustratie van deze jongeren die zoveel goeds brengen zie je groeien als ze na hulp te hebben verleend aan een groepje vluchtelingen in de Poolse bossen, deze vluchtelingen alsnog worden opgepakt door de grensbewaking en voor de zoveelste keer naar Belarus worden uitgezet, overigens geheel tegen de regels van de EU in.
Van de grensbewaking wordt er één jonge man uitgelicht, hij is getrouwd, bezig een eigen huis in te richten voor hem en zijn hoogzwangere vrouw die per ongeluk videobeelden ziet van wat zich daar aan de grens allemaal afspeelt. Natuurlijk schaamt zij zich voor haar man die zich verschuilt achter de opdrachten die ze als grensbewaking van hun commandant krijgen. Gelukkig blijkt hij geen onmens te zijn en zal bijna aan het einde van de film toch ook zijn medemenselijkheid laten zien.
Die scene is één van de weinige lichtpuntjes in deze zeer donkere film die na het zien nog lang bij mij heeft nagedreund. Maar een dreun krijgen is op zijn tijd best goed, het schud je wakker en kan tot nieuwe doelen leiden.
Volg ons