Een Chinese vrouw - deel 3

De tweede cirkel die je om je heen trekt kost heel wat meer tijd, daar zul je zelf aan moeten bouwen. Daar begin je al mee op school en bouw je verder uit gedurende je studerende en werkzame leven. Een Chinees is een groot gedeelte van zijn leven bezig deze cirkel te verstevigen en verder uit te bouwen, want hoe meer relaties je hebt, op des te meer mensen kan je terugvallen mocht dat nodig zijn. Met natuurlijk de keerzijde dat een ander in die cirkel ook een gunst van jou kan vragen. Weigeren van die gunst is onmogelijk, ook dat zou weer leiden tot gezichtsverlies.

De derde cirkel om je heen zijn de vreemden die voor een bepaald moment in je leven belangrijk kunnen zijn, maar waar je niet voor je hele leven aan verbonden bent. Denk bijvoorbeeld aan zakenlieden uit het buitenland, maar ook bijvoorbeeld een reisleider. Ik heb wel eens aan een Chinese gids, waar ik al jaren mee samenwerkte gevraagd in welke van haar cirkels ik mij bevond. Haar antwoord was de tweede, maar zelf betwijfel ik dat, het kan zijn dat ze dit uit beleefdheid antwoordde om mij een goed gevoel te geven.

Guanxi tijdens het werk

Kortom, een relatie opbouwen in China kost veel tijd. Je zult eerst vertrouwen in elkaar moeten hebben, voordat je iemand in je cirkel toelaat, daar moet eerst flink in geïnvesteerd worden. Westerse zakenlieden maakten voorheen regelmatig de fout om zo snel mogelijk in een gesprek tot zaken te komen, maar helaas werkt dat niet zo in China. Het kan best zijn dat tijdens de eerste ontmoetingen helemaal niet over zaken gepraat wordt, maar dat het alleen maar de bedoeling is om gezellig te keuvelen, de ander te leren kennen en dan het liefst natuurlijk tijdens een etentje.

Ooit heb ik zelf mogen ervaren hoe belangrijk guanxi is. Ik was met een reisgezelschap in de provincie Yunnan, voor mij trouwens de mooiste provincie van China. Onze chauffeur reed blijkbaar op een weg waar geen bussen mochten rijden en dan zal je natuurlijk net zien dat de politie staat te controleren. De touringcar moest mee naar het politiebureau, waar beoordeeld zou worden wat de straf voor onze chauffeur zou. De kans was aanwezig dat zijn rijbewijs werd afgenomen, wat niet alleen voor hem zeer slecht zou uitkomen, maar natuurlijk ook voor onze gasten. Hoe konden we anders verder gaan? Onze plaatselijke gids Evan ging bellen met zijn leidinggevende in Kunming. Deze ging vervolgens contact zoeken met een hoteleigenaar (uitkomend in de tweede cirkel) in het stadje waar het politiebureau zich bevond en deze hoteleigenaar had een goede relatie met de commissaris van de politie. De uitkomst mag duidelijk zijn, wij mochten zonder boete onze reis vervolgen, guanxi had zijn nut bewezen.

Dat guanxi ook verkeerd kan uitpakken heeft Su inmiddels ook ervaren, daarover leest u in het volgende deel meer.