Architectuur in het hoge noorden

Voor de bezoekers is daar de ‘Nordkapp-hallen’ met uitgebreide tentoonstellingsruimte, souvenirwinkels, restaurants, maar ook een plek om in alle rust te luisteren naar de muziek in het noordelijkste kapelletje ter wereld. Gebouwd onder de grond, in de rotsen. Heel bijzonder.

Toeval of niet, bijzondere architectuur is vaak ook te vinden in religieuze gebouwen zoals de kapel hierboven. In Scandinavië is het grootste deel van de bevolking Luthers. Het lijkt erop dat de ‘Scandinavian Design’ ook hierheen haar vleugels heeft uitgeslagen.Een paar architectonisch bijzondere gebouwen die we op onze reizen tegen kwamen wil ik onze gasten niet onthouden.

Een daarvan kwam ik tegen in Alta, Noord-Noorwegen. De ‘Noorderlicht- kathedraal’ ligt in het centrale deel van de moderne stad Alta. De foto heb ik tegen middernacht genomen, toen het licht er op een bijzonder manier op scheen. Ook in Alta gaat de zon rond midzomer niet onder. De stad is overigens ook bekend van rotstekeningen die 7.000 jaar oud zijn en UNESCO werelderfgoed. Hier is in Alta een prachtig (deels openlucht-) museum aan gewijd.

In de stad Tromsø, ook in Noord- Noorwegen, bevindt zich de bijzondere ‘Ishavskatedralen’ (IJszeekathedraal of Tromsødalen-kathedraal). Tromsø is de stad van waaruit veel Noord- en Zuidpoolexpedities zijn vertrokken. Er is een standbeeld voor de poolreiziger Roald Amundsen en hier vindt u ook het ‘Fram-Centeret’ met zo’n 20 instituten die zich bezig houden met Arctisch onderzoek.

De Ishavskatedralen is ontworpen door architect Jan Inge Hovig, en is voornamelijk gebouwd van beton, dat aan de buitenzijde met aluminium bekleed is. Aan zowel de voor- als achterkant heeft de kerk een glazen gevel. Deze is aan de voorkant 35 meter hoog. Het ontwerp symboliseert de ijsbergen, het poollicht en de poolnachten. Het is een van de meest opvallende gebouwen in Tromsø. In 1972 werd aan de oostzijde een glasmozaïek toegevoegd, gemaakt door Victor Sparre.

De bordjes naar beneden verwijzen naar de tentoonstellingsruimte. Tijdens ons bezoek liep ik de trappen af en leek ik langs een soort openstaande stalen kluisdeuren te lopen. Tot ik me realiseerde dat het een schuilkelder is met dikke betonnen muren. Als relict uit de Koude Oorlog die daar in het hoge noorden weer een actuele betekenis heeft gekregen….

Wat betreft wereldlijke gebouwen is heel bijzonder natuurlijk ook het ‘IJshotel’ in Zweden, vlak bij Kiruna. Zomer en winter geopend, in de zomer als een grote ‘diepvrieskist’, prachtig gelegen aan de rivier, voorzien van zeer fraaie hotelkamers met bijzondere sculpturen. De stad Kiruna zelf is opmerkelijk omdat de stad in zijn geheel wordt verplaatst, een aantal kilometers verdereop, vanwege de mijnbouw die onder de stad plaats heeft. Hierdoor is de stad voor een groot deel in moderne architectuur herbouwd, getuige de klokkentoren voor het bijzondere hotel.

In Rovaniemi, de hoofdstad van de Finse provincie Lapland, vlak bij de poolcirkel en de ‘Santa Claus village’ zijn gebouwen te vinden van de beroemde architect Alvar Aalto. Alvar Aalto was een veelzijdige architect en ontwerper. Zijn werk omvat architectuur, meubels, textiel en glaswerk, maar ook sculpturen en schilderijen. Hij beschouwde zichzelf nooit als een kunstenaar en zag schilder- en beeldhouwkunst als ‘takken van de boom waarvan de stam architectuur is’. Zijn architecturale werk wordt gedurende zijn hele carrière gekenmerkt door een zorg voor design als een totaalkunstwerk waarin hij, samen met zijn eerste vrouw Aino Aalto, niet alleen gebouwen zou ontwerpen, maar ook de binnen oppervlakken, meubels, lampen. en ook glaswerk.

Kortom, voor wie naast de middernachtzon, de overweldigende natuur en de cultuur van de Samen op zoek is naar bijzondere gebouwen is de wereld ‘Boven de Poolcirkel’ zeer de moeite waard!

Bekijk reizen naar Scandinavië