Bezienwaardigheden Marokko

Wie afreist naar Marokko brengt natuurlijk een bezoek aan de vier prachtige koningssteden; Rabat, Meknès, Fès en Marrakech. Hier proeft u de authentieke Arabische sfeer. Prachtig gedecoreerde paleizen en koranscholen, schitterende binnentuinen en indrukwekkende moskeeën bepalen het stadsbeeld. U kunt er urenlang dwalen door de eeuwenoude medina's, met zijn doolhof van kronkelende straatjes, bazaars en pleinen.

Fès was de hoofdstad van Marokko, totdat de Fransen kwamen en Rabat het bestuurscentrum maakten. Het is de oudste van de koningssteden. Er zijn talrijke monumenten in Fès, waaronder de universiteit en het heiligdom van Moulai Idriss, die de stad heeft gesticht. De Karaouinemoskee uit 859 is een van de oudste en beroemdste moskeeën in het westelijk deel van de moslimwereld. Het is eeuwenlang een van de belangrijkste spirituele en intellectuele centra van de Islam geweest, en de moslimuniversiteit van Fès is nog steeds hier gevestigd. De medina is een waar doolhof van straatjes en steegjes, waar je je zonder moeite in de middeleeuwen waant. Gemotoriseerd verkeer is verboden; ezels zorgen voor het vervoer van zware spullen. In het centrum van de medina liggen de leerlooierijen, waar nog op traditionele manier huiden worden gelooid en geverfd. Toeristen lopen er vaak rond met een takje mint tegen de neus geduwd, tegen de stank. De kleur van de stad Fès is kobaltblauw. Dat is duidelijk te zien aan een van de toegangspoorten tot de stad, de Bab Boujeloud. De buitenkant heeft een helderblauwe kleur, de binnenkant is groen, de kleur van de islam. Fès heeft ook zijn naam gegeven aan een typisch rond en rood hoofddeksel met een kwastje: de fez. Fès produceerde de karmozijnrode kleurstof voor het hoedje.

Niet ver ten westen van Fès ligt Meknès. De stad was maar korte tijd hoofdstad (van 1675 tot 1728), maar er zijn veel paleizen gebouwd. Dat gaf Meknès de bijnaam 'het Versailles van Marokko'. In Meknès zijn drie stadsdelen te onderscheiden: de medina, de kasba en de Ville Nouvelle. De medina, gelegen in het noordwesten is de oude stad. Zij wordt omgeven door een stadsmuur met verschillende, vaak fraai versierde toegangspoorten. De bekendste stadspoort is wel de Bab Mansour el-Aleuj uit de 18e eeuw. De kasbah in het zuiden is de 'koninklijke stad', eveneens omgeven door muren. Hier bevinden zich paleizen als Dar el-Machzen (gebouwd in de 17e en 18e eeuw), het 'waterhuis' Dar el-Ma, en het mausoleum van Moulai Ismaïl, de grote sultan die regeerde van 1672 tot 1727. De Ville Nouvelle tenslotte is gelegen in het noordoosten van Meknès, op de rechteroever van de Wadi (rivier) Boufekrane.

Marrakech wordt wel ‘de rode stad’ genoemd, omdat de stadsmuren en vele huizen zijn opgetrokken uit rood leem. Marrakech heeft de grootste medina (oude stad) van Marokko. De medina wordt geheel omgeven door stadsmuren, die een totale lengte van 19 kilometer hebben. De muren zijn op sommige plaatsen zo'n twee meter dik en ze hebben een hoogte van maximaal negen meter. Het hart van de medina is een groot plein, de Djemaa el-Fna, waar elke avond een bonte kermis van eetstalletjes, waarzeggers, dansers, acrobaten, slangenbezweerders en verhalenvertellers ontstaat. Het plein oefent een grote aantrekkingskracht uit op bezoekers, die hier het traditionele Marokko komen bewonderen. Vanwege zijn culturele belang is het plein door UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Binnen de muren van de medina bevindt zich ook de Koutoubiamoskee met haar karakteristieke vierkante minaret.

Rabat is de vierde koningsstad en de tegenwoordige hoofdstad van Marokko. De stad telt ongeveer 560.000 inwoners en is daarmee (na Casablanca) de op één na grootste stad van Marokko. Hoewel de stad uiterst modern aandoet en een kleine medina heeft, is ze een kleine 1000 jaar oud: Rabat werd rond 1150 gesticht door Abd el-Moumen, de eerste heerser van de Almohaden-dynastie. Opvallend in Rabat is de Hassantoren, die deel uitmaakt van de nooit voltooide moskee van Almohadenvorst Yakoub el-Mansour.

Kasbahs zijn te vergelijken met Europese middeleeuwse kastelen en versterkte huizen: ze boden bescherming tegen aanvallen en bedreigingen van buitenaf en werden bewoond door vooraanstaande personen en families. Het waren meestal imposante bouwwerken met een vierkante vorm en prachtige decoraties. Bij een kasbah werden meestal ksour (enkelvoud ksar: gebouwd): Berberdorpen van lemen huizen met een muur eromheen. Het bouwmateriaal verschilde per omgeving. Als er geen bergen in de buurt waren om stenen te winnen, werd er gebruikgemaakt van aangestampte aarde, leem, water en stro.

Aït-Ben-Haddou is de best bewaarde kasbah van Marokko en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Als u een bezoek brengt aan Aït-Ben-Haddou, is het goed mogelijk dat deze kasbah u bekend voorkomt. Aït-Ben-Haddou en haar omgeving zijn namelijk menig maal het decor geweest van grote filmproducties, zoals Lawrence of Arabia, Jesus of Nazareth, The Jewel of the Nile en The Gladiator. In Aït-Ben-Haddou is het een wirwar van kleine straatjes, gangen en trappen. Deze kasbah diende ooit als een belangrijke tussenstop voor karavanen tussen Ouarzazate en Marrakech.

Essaouira is een kuststad in het westen van Marokko aan de Atlantische Oceaan. Essaouira heeft mooie stadswallen. Aan de zeezijde zijn de buitenmuren, met schuine kantelen, ontworpen om beschutting te bieden bij een aanval van zee en zijn daarmee typerend voor Europese versterkingen. De binnenmuren, daarentegen, zijn gebouwd in islamitische stijl. Ze hebben vierkante kantelen, net als de versterkingsmuren rond Marrakech. De kantelen zijn gemaakt van steen en ruw pleisterwerk met een buitenlaag van aarde. De muren worden onderbroken door poorten – Bab Sebaa aan de zuidzijde, Bab Marrakech aan de oostzijde en Bab Doukkala aan de noordoostzijde – die toegang geven tot de medina. Het stadje is totaal anders dan de overige steden in de regio. Door het wit en blauw lijkt het meer op een stadje op een Grieks eiland.

Het is er in overvloed, maar u ziet het zelden stromen: het water van Fès. De rivier Qued Fès is wel te horen op de bruggen die de linker- en rechteroever van de koningsstad met elkaar verbinden. Ze is ook te zien langs de werkplaats van de leerlooiers rond het Seffarineplein. Volgens oude Arabische teksten ontspringt de rivier uit zestig verschillende bronnen in de vlakten ten westen van de stad, maar het water is nauwelijks te volgen totdat ze de stad bereikt. Hier voedt het water de fonteinen, moskeeën en woonhuizen en spoelt alle onreinheden uit de stad.