Bezienwaardigheden China

De Chinese muur strekt zich uit van de Gele Zee bij Peking tot de poort van Jade bij Jiayuguan. De Chinese naam, muur van tienduizend li (6.440 kilometer), omschrijft hoe lang deze verdedigingswal waarschijnlijk was. De nu nog bestaande delen beslaan circa 3.000 kilometer, waarvan de best bewaarde delen oostelijk van Beijing liggen. Als verdedigingswerk vormde de muur de grens tussen de georganiseerde Chinese landbouwbeschaving en de noordelijke barbaarse nomadenculturen. Toch diende deze muur niet louter een militair doel: symbolisch draagt hij een boodschap van keizerlijke macht uit. De huidige muur is echter een verzameling van vele muren, gebouwd in verschillende perioden. De bouw begon onder de eerste Chinese keizer, Qin Shi Huangdi, die China na een periode van oorlogen in 221 voor Christus had verenigd. Onder slechte omstandigheden werkten drieduizend soldaten en een half miljoen arbeiders in bergen en woestijnen, in extreme hitte en kou en zonder voldoende voedsel en fatsoenlijke onderkomens. Er wordt beweerd dat voor elke meter van de muur een man is gestorven. Ook de heersers na Qin drukten hun stempel op de muur en lieten er miljoenen dwangarbeiders aan bouwen.

Toen in het jaar 1974 Chinese boeren ten oosten van Xi’an een waterput sloegen, konden zij niet vermoeden dat zij één van de grootste archeologische ontdekkingen uit de Chinese geschiedenis zouden doen. De boeren stuitten per toeval op levensgrote terracottasoldaten met bronzen wapens in hun handen. Zij hadden daarmee het zwijgende stenenleger van de eerste keizer van China, Qin Shi Huangdi (221-210 voor Christus), gevonden. Het leger had meer dan tweeduizend jaar de wacht gehouden bij het graf van deze keizer. Als elfjarig jongetje was Qin Shi Huangdi keizer geworden van een geünificeerd China, na een lange periode van onderlinge strijd tussen de verschillende staten. Meteen na zijn aantreden had de keizer al opdracht gegeven tot de bouw van zijn laatste rustplaats. Duizenden dwangarbeiders werkten aan een onderaardse grafkamer vol miniatuurpaleizen, gebouwen en gebruiksvoorwerpen. Ruim zevenduizend levensgrote stenen krijgers en paarden zijn tot op heden teruggevonden. De soldaten zijn tot in detail uitgewerkt, van hoge officieren tot het lage voetvolk. Opvallend is ook dat geen enkele soldaat hetzelfde is, en men vermoedt dan ook dat echte soldaten model hebben gestaan voor hun stenen collega’s. Wat zich in de eigenlijke grafkamer bevindt, weet niemand. De geschiedschrijver Sima Qian (145 - 86 voor Christus) schreef dat onder de grafheuvel een paleis vol schatten lag. Deze heuvel is nog niet uitgegraven.

De Verboden Stad in Beijing was de plaats van waaruit de Chinese keizers van de Ming- dynastie (1368-1644) en de Qing-dynastie (1644-1911) hun rijk bestuurden. Onder de derde keizer uit de Ming-dynastie, Yongle, werd in 1407 begonnen met de bouw van de Verboden Stad. De Verboden Stad bestond uit meerdere paleizen en bijgebouwen, met in totaal 9999 zalen. Met een oppervlakte van 32 hectare had het gebied de uitstraling van een kleine stad. Om de stad heen lag een gracht en een muur van tien meter hoog. Het leven in de Verboden Stad was erg benauwend. Voor buitenstaanders was het verboden om de stad te betreden, en de keizer en zijn gevolg kwamen zelf de stad vrijwel niet uit. Buiten de stadsmuren lag de Keizerlijke Stad. Ook deze was verboden voor buitenstaanders. Hier bevonden zich onder meer een bakkerij, een naaiatelier, stallen en een drukkerij, waardoor de keizer en zijn hofhouding geheel zelfvoorzienend waren.

Kunming, de hoofdstad van de kleurrijke provincie Yunnan, wordt de stad van de eeuwige lente genoemd. Het is er het hele jaar door aangenaam vertoeven en de stad is een goede uitvalsbasis voor uitstapjes naar bijvoorbeeld het Stenen Woud. Honderden miljoenen jaren geleden werd het unieke landschap van dit woud gevormd op de bodem van een ondiepe koraalzee die in de loop der tijd werd opgestuwd en droog kwam te staan. Water en wind deden de rest om het typische karstlandschap te vormen. Gelegen op een gemiddelde hoogte van circa 2000 meter op de uitlopers van de Himalaya en grenzend aan Tibet, Birma, Laos en Vietnam is vooral het zuidwestelijke deel van de provincie interessant. Hier leven ruim twintig etnische minderheden, zoals de Yi, Bai, Naxi, Mosuo, Hani, Miao en Hui, die nog steeds hun eigen cultuur, taal, klederdrachten, tradities en gewoonten in stand houden. Vooral in de stadjes Dali, Lijiang en Zhongdian zijn de minderheden in al hun kleur en pracht te bewonderen, maar ook op afgelegen plaatsen is altijd wel een lokale markt te vinden waar u nog de authentieke sfeer kunt opsnuiven. Bij een aantal minderheden komt het matriarchaat voor: vrouwen zijn de baas, maar doen ook het zware werk. Mannen houden zich bezig met het maken van muziek, dichten, filosoferen en soms het opvangen van kinderen.

De serene rust van de authentieke plaatsjes Tongli en Suzhou mag op een reis naar China eigenlijk niet ontbreken. Beide lommerrijke plaatsen liggen in een waterrijk gebied aan een zijarm van de Yangtze en worden vaak vergeleken met Venetië. De vele bruggen, prachtige geconserveerde huizen, theehuizen en restaurantjes brengen u terug in tijden van weleer. En nergens vindt u zulke mooie en goed onderhouden traditionele Chinese tuinen. Rotsformaties, stromend water, vijvers met vissen, kleine pagodes, secuur onderhouden bomen: dit ‘paradijs op aarde’ nodigt nog net als vroeger uit tot mijmeringen over de zin van het bestaan!

Bij de stad Xi’an begint de Zijderoute, een oude karavaanroute van oost naar west of omgekeerd. Langs de route vindt men nog steeds de vroegere karavaansteden met hun geheel eigen cultuur. Vanaf de vroege Han-dynastie (206 voor Christus-220 na Christus) was de Zijderoute de eerste handelsweg die liep tot de Middellandse Zee. Via de route werd onder andere zijde, lakwerk en porselein vervoerd en op de terugweg brachten de handelaren wol, kruiden en juwelen mee naar China. En dat niet alleen: ook het boeddhisme, het christendom en de islam vonden op die wijze hun weg naar China. Een van de bekendste Chinese reizigers was de boeddhistische monnik Xuan Zang, die in de 7e eeuw een pelgrimstocht naar India maakte en terugkeerde met meer dan 1000 boeddhistische geschriften. Jarenlang werkte hij in de Grote Wilde Ganspagode in Xi’an aan de vertaling van deze zogenaamde soetra’s vanuit het Sanskriet in het Chinees. Voor wie naast alle bekende hoogtepunten in Beijing en Xi’an geïnteresseerd is in een stukje puur China met weinig toeristen, is een reis langs de Zijderoute zeker een aanrader.

Snelle ontwikkelingen bepalen het straatbeeld van Shanghai. De moderne architectuur, de trendy winkels en de modern geklede mensen, uit alles blijkt: hier gebeurt het! De futuristische skyline langs de Bund is verbluffend mooi, en shoppen in Shanghai is een belevenis op zich. Ontdek het ‘Parijs van de Oriënt’ en laat u overweldigen!

Met ruim 6000 kilometer is de Yangtze de langste rivier van China die in het noordwesten van Tibet ontspringt en eindigt in de Oost-Chinese Zee. Van oorsprong kent deze woeste rivier verraderlijke stromingen en diepe kloven, waar veel schepen vergingen en jaarlijks overstromingen voorkwamen. Langs de oevers van de snelstromende zijrivieren van de Yangtze liggen vele karakteristieke steden en pittoreske dorpjes. Met de bouw van de omstreden Drie Klovendam heeft men de Yangtze kunnen bedwingen en is de rivier beter bevaarbaar geworden. Een aantal dorpjes langs de zijrivieren komt door de bouw van de Drie Klovendam en het daardoor ontstane stuwmeer echter onder water te staan. Hierdoor zijn de inwoners gedwongen te verhuizen en zal veel cultuurgoed verloren gaan.

Pingyao is het vroegere financiële centrum van China. De sfeervolle, volledig ommuurde oude stad wordt beschouwd als de best bewaarde van China. De elegante Qing-architectuur – genoemd naar de laatste keizerlijke dynastie – is een lust voor het oog! Ook de 7 kilometer verderop gelegen Shuanglin-tempel, met meer dan 2.000 standbeelden, is prachtig.

De vanaf het eind van de 5e eeuw uitgehouwen Longmengrotten bevatten bijna 100.000 beelden van Boeddha, Bodhisattva’s en Hemelse Koningen. Tot het midden van de 8e eeuw is door honderdduizenden kunstenaars aan de beelden gewerkt.

Dali is de ‘hoofdstad’ van de Bai, een etnische minderheid die in de Zuid-Chinese provincie Yunnan woont. De naam Bai betekent wit, en zelf noemen ze zich ‘de sprekers van de witte taal’. Vrijwel alle gebouwen in de oude stad, met mooie binnenhoven en nauwe straatjes, zijn wit. De mysterieuze sfeer in de ommuurde stad wordt nog verhoogd door haar ligging: aan het langgerekte Erhaimeer en op een hoogte van 2.000 meter.

In de buurt van Datong bevindt zich een uniek bouwwerk: het hangende klooster. Zoals de naam al zegt, hangt het gebouw op maar liefst 75 meter hoogte, aan een steile rotswand. Nog opmerkelijker is de legende dat het klooster in de 5e eeuw door slechts één monnik werd gebouwd. In dit bijzondere klooster worden de drie belangrijke Chinese levensovertuigingen, het boeddhisme, het taoïsme en het confucianisme, aangehangen.

In de hooggelegen berggebieden in het westen van China komt de reuzenpanda voor. De Chinezen noemen hem ‘da xiong mao’, oftewel grote katbeer. De ogen van het dier lijken namelijk op die van een kat. Ondanks zijn ‘aaibare’ uiterlijk kan de reuzenpanda, mascotte van het Wereld Natuur Fonds, wel degelijk een zeer gevaarlijk roofdier zijn. De dieren zijn nog altijd sterk bedreigd, ondanks goede fokprogramma’s zoals die in Chengdu.